XV-XVII. Yüzyıl Osmanlı kaynaklarında Yıldırım Bayezid ve Timur algısı

Abstract

Bu çalışmada, Osmanlı kaynaklarının Yıldırım Bayezid ve Timur Algıları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı, Osmanlı tarih yazarlarının kendilerinden olan Yıldırım Bayezid ile düşman ve öteki konumunda olan Timur'a nasıl baktıklarını ortaya koymaktır. Bu araştırma yapılırken mümkün olduğunca Osmanlı tarihçilerinin değerlendirmeleri Bizans, Timurlu, Batılı, Arap, Anadolu beylikleri ve Ermeni tarihçilerin yazdıkları ile karşılaştırılmış, bu şekilde Osmanlı tarihçilerinin algısı netleştirilmeye ve diğer kaynaklarla algı hususundaki farklılıklar-benzerlikler tespit edilmeye çalışılmıştır.Araştırmamızın başında tarih araştırmalarında algı çalışmalarının önemi ve zorluğu üzerinde durulmuş, ardından kullanılan kaynaklar ve araştırma eserler kısaca tanıtılmış, Bayezid-Timur çatışmasının tarihsel arka planı açıklanmış, akabinde karşılaştırmalı olarak kaynakların Bayezid ve Timur algıları olumlu, olumsuz algı ve ortak meselelere bakış başlıkları altında üç bölümde incelenmiştir.Yapılan inceleme sonucunda Osmanlı kaynaklarının olumlu bir Yıldırım Bayezid algısı çizmelerine karşın yeri geldiğinde çeşitli vesilelerle eleştirilerde bulundukları, kaynakların Timur algısının ise genel olarak olumsuz olmasına rağmen diğer yabancı kaynaklarla kıyaslandığında daha mutedil olduğu kanaatine varılmıştır.

In this study, the perceptions of Yıldırım Bayezid and Timur in the Ottoman sources have been identified. The aim of this study to put forth how the Ottoman history writers view Yıldırım Bayezid accepted on their part and Timur accepted as an enemy. When carried out this study, the evaluations of Ottoman historians have as possibly as been compared with those written by Byzantine, Timurid, Western, Arabian, Anatolian and Armenian historians. In this way, the conception of Ottoman historians has been clarified and the differences about the conception towards the other sources have been identified.At the beginning of our study, the researches on the conception in the studies of history have been emphasized and then the sources and works have been shortly introduced. The conflict between Bayezid and Timur has been explained from the point view of historical background. Following this, the positive and negative conceptions of sources towards Bayezid and Timur and view on common matters have been studied in three parts. As a result of the study conducted; although Ottoman sources describe a positive conception of Yıldırım Bayezid, they criticise him for several reasons from time to time. The conception of Timur is negative as a general while it is more moderate when compared to the other foreign sources.