Medeniyetleşmenin kesişme noktasında Balkanlar: Destekçiler ve muhalifler arasında Balkanlarda Yeni Osmanlıcılık

Abstract

1912'de Osmanlı yönetiminin tamamen çekilmesinden bu yana Balkanlar oldukça problemli, çekişmeli, politik açıdan hassas ve istikrarsız bir bölge olarak görülmektedir. Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından Balkanlar, özellikle de Batı Balkanlar medeni kimliği için çaba göstermektedir. Türkiye'nin Balkanlar'daki etkisini arttırmasıyla birlikte son on yılda gerilimler daha da artmıştır. Türkiye'nin bu bölgede henüz tamamlanmamış ve devam etmekte olan bir sürecin potansiyel gücü olarak görülmesi Balkan uluslarının kimliği konusundaki tartışmaya ivme kazandırmıştır. Doğunun mu yoksa batının mı bir parçası oldukları konusundaki belirsizlik öteden beri Balkanlar'ın önemli bir meselesidir. Türk diplomasisinin Balkanlar'daki etkinliği pek çok aydının düşüncelerini, kaygılarını ve eleştirilerini açıkça ifade etmesini sağlamıştır. Çok sayıda görüş, makale ve araştırma çeşitli Balkan dillerinde yayımlanmıştır. Bu çalışmaların en önemli ortak unsuru muhalif ve destekçilerin olmasıdır. Osmanlı Devleti ile ilişkilendirilen geçmişlerine dayanarak bu yeni durum Balkanlı pek çok aydın tarafından `Yeni Osmanlıcılık` olarak tanımlanmış/ adlandırılmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye'nin yeni dış politikasına karşı Balkanlı aydınların başlıca yaklaşımlarını, bu süreci neden `Yeni Osmanlıcılık` olarak adlandırdıklarını ortaya koymaktır. Bir kavram olarak `Yeni Osmanlıcılık` hâlâ tartışmalı ve tam anlamıyla kabul görmemiş olsa da Balkanların geleceğiyle ilgili fikir mücadelesini hâlâ canlı tutmaktadır. Bu çalışmanın var olan tüm verileri ve gerçekleri yeterince irdelemediğinin ve içermediğinin farkındayım; ancak Bu tez `Yeni-Osmanlıcılık`ın çağdaş Balkan entellektüelleri tarafından neden bu şekilde ortaya konulduğu ve kavrandığı temel sorusunu ele almaktadır.

The Balkans has been considered a very problematic, contested, politically fragile and unstable region since 1912, when Ottoman administration withdrew entirely from the region. For a century, the Balkans, especially the Western Balkans, strove for a civilization identity after the end of the Cold War. Tensions become more intense during the last decade, when Turkey's have started to have a larger influence in the Balkans. The appearance of Turkey as a potential regional power is not finalized and continues until today. This process has accelerated the debate on the national identity of Balkan states. The question of Balkans, conceived as binary relation between East and West, continues. Turkey's active diplomacy in the Balkans has caused many intellectuals to express their thoughts, concerns and critiques. A large number of opinions, articles and research projects have been published in different Balkanic languages. The most important component of these works is the affinity of being opponents and supporters. This new phenomenon is often described and identified as `Neo-Ottomanism` by most of intellectuals of the Balkans, because it recalls the previous place of the Balkans within the larger Ottoman Empire. The objective of this work is to identify the main approaches of Balkan intellectuals toward Turkey's new foreign policy, considering why they name this process `Neo-Ottomanism`. Despite the fact that as a concept, `Neo-Ottomanism` is still disputed and often times not accepted. This debate concerns not only the Balkan's Ottoman past, but also the identity of Balkan futures. I am aware that this work is not enough to scrutinize and include all the existing data and facts, yet this work still tries to illuminate some approaches from which possible premises can be derived. This thesis considers the initial question of why `Neo-Ottomanism` is stipulated and perceived in such a way by current Balkan intellectuals.