Çocukluk çağı travmatik yaşantılarının psikolojik sağlamlık ve depresyon belirtileri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı çocukluk çağı travmatik yaşantılarının psikolojik sağlamlık ve depresyon belirtileri üzerindeki etkisinin incelenmesi üzerinedir. Çalışmanın örneklemi Ağustos-Ekim 2017 yılı içerisinde İstanbul ilinde yaşayan tesadüfi olarak seçilen 18 yaş üzeri 130'u (%63,4) kadın, 75'i (%36,6) erkek toplam 205 yetişkinden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aşamasında, Prof. Dr. Vedat Şar, Psk. Dr. Erdinç Öztürk ve Eda İkizkardeş tarafından Türkçeye uyarlanmış Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Hisli tarafından Türkçeye uyarlanmış Beck Depresyon Ölçeği, Karaırmak tarafından Türkçeye uyarlanmış Connor Davidson Psikolojik Sağlamlık ölçeği ve araştırmacı tarafından oluşturulmuş Kişisel Bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde demografik özellikler ile çocukluk çağı travmatik yaşantıları ve alt boyutları ile depresyon, psikolojik sağlamlık puanlarını karşılaştırırken; parametrik testlerin ön şartlarından varyansların homojenliği Levene's testi ile kontrol edilmiş; normallik varsayımına ise Shapiro-Wilk testi ile bakılmıştır. İki grup arasındaki farklılıklar değerlendirilirken parametrik test ön şartlarını sağlamadığı için Mann Whitney–U testi kullanılmıştır. Üç ve daha fazla grup karşılaştırması için Tek Yönlü Varyans Analizi ve çoklu karşılaştırma testlerinden parametrik test ön şartlarını sağlanmadığı için Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Psikolojik sağlamlık, depresyon, çocukluk çağı travmatik yaşantıları ve alt boyutları puanları arasında ilişkinin analizinde Pearson Korelasyon Katsayısı ile parametrik test ön şartlarını sağlamadığı durumda ise Spearman Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Çocukluk çağı travmatik yaşantıları alt boyutları ve depresyonun psikolojik sağlamlığı v anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığına ilişkin aşamalı çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Yetişkinlerin Psikolojik sağlamlık düzeyleri ile çocukluk çağı travmatik yaşantıları alt boyutları arasında sırası ile duygusal istismar, duygusal ihmal, fiziksel istismar, fiziksel ihmal ve cinsel istismar ile negatif yönde anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Depresyon belirti düzeyleri ile çocukluk çağı travmatik yaşantıları alt boyutları arasında sırası ile duygusal istismar, duygusal ihmal, fiziksel istismar, fiziksel ihmal ve cinsel istismar ile pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Psikolojik sağlamlık düzeyleri ile depresyon belirti düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Depresyonun tek başına psikolojik sağlamlıktaki toplam varyansın %26,6'sını, depresyon ve cinsel istismar %30'unu, depresyon ve fizikel ihmal %31,2'sini açıklamışlardır. Anahtar Kelimeler: Çocukluk Çağı Travmatik Yaşantıları, Çocukluk Çağı Travmatik Yaşantıları Alt Boyutları, Depresyon, Psikolojik Sağlamlık

The purpose of this study is to investigate the effects of childhood traumatic experiences on resilience and depression. The sample of the study consisted of a total of 205 adults, 130 (63.4%) women and 75 (36.6%) males aged 18 years or over who were randomly selected to live in Istanbul during August-October 2017. During the data collection phase, Childhood trauma questionnaire developed by Bernstein in 1994 and adopted by Prof. Dr. Vedat Şar, Psk. Dr. Erdinç Öztürk ve Eda İkizkardeş, Beck Depression scale adapted by Hisli, Connor Davidson Resilience Scale's Turkish adaption by Karaırmak and personal information form composed by the researcher. In the analysis of the data Demographic characteristics, childhood traumatic experiences and sub-dimensions, depression and resilience scores were compared; the homogeneity of the variances from the preconditions of the parametric tests was checked by Levene's test; and on the assumption of normality by the Shapiro-Wilk test. The Mann Whitney-U test was used because differences between the two groups were assessed and parametric test prerequisites were not met. The Kruskal Wallis test was used for the comparison of three or more groups because of the one-way ANOVA and parametric test prerequisites for multiple comparison tests. The Spearman Correlation Coefficient was used when Pearson Correlation Coefficient and parametric test preconditions were not satisfied in the analysis of resilience, depression, childhood traumatic experiences and subscale scores. A stepwise multiple regression analysis of vii childhood traumatic experiences subdimensions and depression predicted resilience at a significant level was used. Resilience levels of adults and childhood traumatic experiences subscales were found to be significantly related to emotional abuse, emotional neglect, physical abuse, physical neglect and sexual abuse negatively. It was determined that depression symptom levels and childhood traumatic experiences subscales were positively related to emotional abuse, emotional neglect, physical abuse, physical abuse and sexual abuse. Depression alone accounted for 26.6% of total variance in psychological wellbeing, depression and sexual abuse 30%, depression and physical neglect 31.2%. Keywords: Childhood Traumatic Experience, Sub-Dimension of Childhood Traumatic Experieces, Resilience, Depression