Modern Türk şiirinde Kudüs

Abstract

Şehirlerin de bir özü, bir ruhu vardır. Her şehir, içinde yaşayan toplumu etkiler, toplum da şehri etkiler. Şehir ve insan arasında kaçınılmaz bir etkileşim sözkonusudur. Bazı şehirler ise Allah tarafından mukaddes kılınmıştır. Sahip olduğu bu mukaddeslik dolayısıyla daha saygıdeğerdir, Mekke gibi, Medine gibi, Kudüs gibi.Kudüs'ü Mekke ve Medine'den ayıran özellik, onun her üç semavi din ve pek çok peygambere evsahipliği yapmış olması ve üç dinin de kutsal mabetlerini, hatıralarını içinde bulundurmasıdır. Bu nedenle gerek dinî gerek coğrafi konumu dolayısıyla Kudüs, farklı çağlarda farklı devlet ve kişiler tarafından ele geçirilmiş, yönetilmiştir. En huzurlu ve adaletli günlerini ise İslâm hâkimiyeti altındayken yaşamıştır. Bu mukaddes şehrin tarih boyunca tanıklık ettiği, yaşadığı zorluklar, güzellikler, acılar, sevinçler şiirlere de konu olmuştur. Hem Arap şiirinde hem de Türk şiirinde bu şehrin acılarını, sevinçlerini, hüznünü görmek mümkündür. Bu tezin amacı da Modern Türk şiirinde kaleme alınmış Kudüs şiirlerini tespit etmek, Tarih, Coğrafya ve Medeniyet ekseninde, hangi tema veya kavram dahilinde yazıldıklarını açıklayabilmektir. Üç bölümden oluşan bu çalışmada önce Kudüs'ün `Tarihî ve Coğrafi Kimliği` hakkında bilgi verilmiş, sonra `Tarih, Coğrafya ve Medeniyet Bilinci` kapsamında bir değerlendirme yapılmış, en son da `Modern Türk Şiirinde Kudüs Duyarlılığı` başlığı altında Kudüs şiirleri tarih, medeniyet ve coğrafya ekseninde, şiirlerde yer aldıkları konu veya kavram çevresinde tasnif edilerek tespit edilmiştir.

Cities have souls. Every city influences society who lives in it, society influences the cities, too. A fateful interaction is a matter of relation between city and human. Some cities have been valued above the others by God. Since those cities have soch value they are more respectable like Mekka, Medina, Jerusalem.Being home to three heavenly religion and too much prophets, having holy shrines, memories distinguish Jerusalem from Mekka and Medina. Therefore Jerusalem have been acquired, governed by different governments and people in different times. It had had the most peaceful and fair days in Islamic domination. Difficulties, beautie, pains, happiness which were witnessed by this holy city, throghout history have been mentioned in poetry. It is possible to observe pains, happiness, sadness of this city in both Turkish poetry and Arabic poetry. The aim of this study is to determine the poems about Jarusalem which were composed in Modern Turkish poetry and to clarify what the poems have themes and notions around history, geography and civilization. In this study which is composed of three parts information about historical and geographical identrity of Jerusalem was given then a remark about conscience of history, geography and civilization was made. Finally poems about Jarusalem were determined by classifying around history, civilization and geography, in case of theme and notion, under the title of `Awareness of Jarusalem in Modern Turkish Poetry`.