Halep Mekteb-i idadîsi (1888-1918)

Abstract

Bu çalışmada, Halep Mekteb-i İdadîsi (1888-1918) başlığı altında yenilenen ve modern bir hüviyet kazanan Halep Vilayeti'ndeki eğitim kurumları incelenmiştir. Birinci bölümde, 19. yüzyıl Halep siyasî, ekonomik hayat ve devlet idarecileri nazarında Halep Vilayeti'ndeki eğitim altyapısının dönemin ihtiyaçlarına hangi bakımlardan cevap veremediği üzerinde durulmuştur. Bundan dolayı, ilk olarak askeri eğitim yapısında daha sonra ise sivil eğitim yapıları üzerinde çalışmalar başlatıldığı tespit edilmiştir. Yine ilk bölümde, vilayet salnamelerinden yararlanılarak sivil eğitim kurumlarına dair tablolar hazırlanmış ve eğitim alanındaki değişmeler yahut gelişmeler gösterilmeye çalışılmıştır.İkinci bölümde, idadî kelimesinin anlamı ve idadîlerin 1868 Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi ile okul hiyerarşisine nasıl dâhil edildikleri incelenmiştir. Böylelikle, idadîlere girişte aranılan şartlar ve idadîlerin ders programları değerlendirilmiştir. sonra Halep Mekteb-i İdadîsi'nin yapımı ve açılışından sonra orada verilen dersler ve belirli yıllar arasındaki yönetim ve eğitim kadrosu hakkında da tahliller yapılmıştır.Üçüncü bölümde, talebelerin kılık-kıyafet, eğitim araç-gereçlerinin karşılanması, tatil dönemleri ve mükâfat törenleri hakkında genel bilgi verildikten sonra arşiv belgelerine dayanarak genelde dönemin eğitim yapısı özelde ise Halep İdadîsi ele alınmıştır. İdadîlerin yönetim kadrosunun görevleri ve Halep İdadîsi'ndeki yöneticilerin tutumlarına değinilmiştir. İdadînin kurulduğu bölgeden, mezun olan talebelerin gelecek kariyerlerine kadar bir takım çıkarımlarda bulunulmuştur.Halep Vilayeti coğrafi olarak Babıâlî'den uzakta olsa da Halep Mekteb-i İdadîsi'nin gerekli ihtiyaçlarının büyük ölçüde merkez tarafından karşılandığı ve merkezi yönetimle sürekli bağlantı halinde olduğu tespit edilmiştir. Son olarak eğitim alanında yapılan faaliyetleri dönemin içerisinde bulunduğu koşullara bakarak değerlendirmenin yararlı olacağı kanaatine varılmıştır.

This study examines the overall educational on the The High School of Aleppo (1888-1918), through investigating the educational institutions that were reformed and acquired a modern identity as to respond to the needs of the day. In the first chapter, it is emphasized how state administrators realized the need that the educational institutions in Aleppo cannot respond to the needs of the time. It was revealed that for this reason, firstly in military education and then in civil education a reform program was started. In order to demonstrate either changes or developments in the field of education in Aleppo, tables were prepared on civil educational institutions relying on the provincial yearbook records (Salname).In the second chapter, the meaning of the word idadî was introduced and also the process of their incorporation in the school hierarchy by the 1868 Regulation of Public Education was examined. Following the information given on the construction and inauguration of the Aleppo High School, the courses taught as well as the administrative and educational staff there are also analyzed.In the third chapter, following a general information about the school costumes, educational equipment and supplies, vacation periods and the reward distribution ceremonies, the educational structure of the period in general and Aleppo High School in particular were examined. Duties of the administrative cadres and attitudes of the administrators at the Aleppo High School have been pointed out. This chapter also gives a brief account of the construction site of the high school and its architecture as well as the future careers of some of its graduates.Although the Province of Aleppo was geographically remote from the Sublime Port (Babıâlî), it was seen that the needs of Aleppo High School were met by the imperial center to a large extent and the `periphery` was in constant communication with the central government. Finally, it has been concluded that it would be useful to evaluate the activities carried out in the field of education through paying attention to the conditions of time and space.