Şifâ`ü`l-Kulûb ve Ziyâ`ü`l-Kubûr (Metin ve dil özellikleri)

Abstract

Bu çalışmada, Şeyh Bekir tarafından Hicrî 1143, Miladî 1731 tarihinde yazılan ve Hicrî 1167, Miladî 1754 tarihinde Abdullah isminde bir zat tarafından istinsah edilmiş Şifâ'ü'l-Kulûb ve Ziyâ'ü'l-Kubûr adlı eserin tahlili yapılmıştır. Detaylı bir şekilde araştırma yapıldıktan sonra Şifâ'ü'l-Kulûb ve Ziyâ'ü'l-Kubûr adlı eserin başka nüshalarına ulaşılamayıp elimizde 1754 tarihinde Abdullah'ın istinsah ettiği ve ulaşabildiğimiz tek nüshanın bu olduğu anlaşılmıştır. Bu eser, İBB Kültür ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü'ne bağlı Atatürk Kitaplığı'nda K.657 demirbaşı, 297.85 BEK yer numarası ile kayıtlıdır. Eser, nesih yazı türü ile yazılmış dinî konuları anlatan bir ilmihâl kitabıdır. Dört bölümden oluşan çalışmamızın birinci bölümünde Şifâ'ü'l-Kulûb ve Ziyâ'ü'l-Kubûr adlı eser hakkında genel bir bilgi verilmiştir. Eser imlâ ve dil özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Ayrıca müellifi farklı olan ve Türkiye'deki kütüphanelerde bulunan diğer Şifâ'ü'l-Kulûbler hakkında da bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Şifâ'ü'l-Kulûb ve Ziyâ'ü'l-Kubûr metnin transkripsiyonu verilmiştir.Üçüncü bölümde metinde geçen kelimelerin anlamlarının ve geçtiği yerlerin belirtildiği bir dizin-sözlük hazırlanmıştır. Dördüncü bölümde metinde geçen özel isimler ve geçtiği yerlerin gösterildiği özel isimler sözlüğü hazırlanmıştır. Son olarak sonuç bölümü ve kaynakçayla beraber çalışma tamamlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Şifâ'ü'l-Kulûb ve Ziyâ'ü'l-Kubûr, Şeyh Bekir, Abdullah, Osmanlı Türkçesi, İlmihal kitabı.

In this dissertation, the work on Shifâ'u'l-Qulûb and Ziyâ'u'l-Qubûr written by Sheikh Bekir in H. 1143 (AD 1731) was examined. This work was taken over in H.1167 (AD 1754) by Abdullah, who made a copy of the work.After a detailed research, it is understood that another copy of Shifâ'u'l-Qulûb and Ziyâ'u'l-Qubûr cannot be reached, and that it is the only copy that Abdullah made and it dates from 1754.This work is registered with K.657 fixture, 297.85 BEK place number in the Department of Libraries and Museums within the Ministry of Culture and Social Issues of the City of Istanbul (Atatürk Library). The work is a book of knowledge telling religious subjects written in a nesih type of writing.The dissertation consists of four chapters. The first chapter informs about the composition of Shifâ'u'l-Qulûb and Ziyâ'u'l-Qubûr, evaluation of the work in terms of spelling and language features, life and work of the author. This chapter also contains information about the works found in libraries in Turkey which have the same name as the original Shifâ'u'l-Qulûb. The second chapter consists of the transcribed texts of Shifâ'u'l-Qulûb and Ziyâ'u'l-Qubûr. The third chapter consists of a full dictionary which is composed of words from the work and it also contains an index helping a reader locate these words in the text.The fourth chapter determines and classifies proper names in the text. These proper names are represented as a dictionary with an index which helps a reader locate them.The last part of the dissertation consists of a conclusion and bibliography.Key words: Shifâ'u'l-Qulûb and Ziyâ'u'l-Qubûr, Sheikh Bekir, Abdullah, Ottoman Turkish, Islamic catechism,