CBS ve UA destekli kıyı alanı planlaması: Körfez ilçesi örneği

Abstract

ÖZETCBS VE UA DESTEKLİ KIYI ALANI PLANLAMASI: KÖRFEZ İLÇESİ ÖRNEĞİGülenay ŞAHİNUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Anabilim Dalı.Eskişehir Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ocak 2019Danışman: Doç. Dr. Saye Nihan ÇABUKDenize kıyısı olan alanlar tarihin her döneminde; turizm, ulaşım, sanayi gibi farklı sektörlere ev sahipliği yaparak ülkenin ekonomik ve sosyal gelişmesine katkı sağlamıştır. Ancak kıyı alanları zaman içinde değişime ve dönüşüme uğramaktadır. Bu alanlardaki değişim ve dönüşüm kimi zaman ilçe, kimi zaman il ve hatta ülke geneline yansımaktadır. Kıyıda oluşan değişimin izlenmesi, denetlenmesi ve olumsuz etkilerin ortadan kaldırılması sürdürülebilir bir kıyı alanı planlamasıyla mümkün olmaktadır.Planlamanın temeli alanın iyi tanınmasıdır. Eski plan kararlarının araziye yansımaları, etkileri ve bu etkilerinin sonuçlarının analiz edilmesi yeni plan kararlarının sağlıklı bir şekilde alınmasında kritik rol oynamaktadır. Bu kritik rolü vurgulamak için Körfez ilçesi örneklem alanında önce CBS ve UA metotları kullanılarak zamansal değişim analizi yapılmıştır. İlçenin 2009 ve 2015 yıllarına ait SPOT uydu görüntüleri ile tematik haritalar incelenip arazi kullanım değişiklikleri UA ve CBS desteği ile ortaya konularak analiz edilmiştir. Alana ait belirlenen tarihlerdeki uydu görüntülerinin, imar plan kararları, sayısal tematik ve topoğrafik haritaların birlikte değerlendirilmesi neticesinde alan kullanım kararlarının kıyı alanları üzerindeki etkisi yorumlanmıştır. Sonuç olarak zamansal değişim analizini esas alan bir planlama modeli önerilmiştir. Önerilen planlama modeli ile kıyı alanlarında alan kullanım kararlarının olumlu ve olumsuz etkileri ortaya koyulabilecek, sonuçlar analizlerle önceden öngörülebilecek ve gerekli tedbirler alınarak sürdürülebilir bir anlayışla planlanabilecektir.Anahtar Sözcükler: Coğrafi Bilgi Sistemleri, Uzaktan Algılama, Zamansal Değişim, Kıyı Planlama Modeli

ABSTRACTGIS AND UA SUPPORTED COASTAL PLANNING: KÖRFEZ CASEGülenay ŞAHİNRemote Sensing and Geographic Information Systems ProgramEskişehir Technical University, Graduate School of Science, January 2019Supervisor: Asst. Prof. Dr. Saye Nihan ÇABUK`Throughout the history, the coastal lands have significantly contributed to the economic and social development of the countries, as they have hosted a variety of sectors such as tourism, transportation and industry. However, within this process, the coasts themselves have also changed and transformed. These changes and transformations in coastal areas have reflections on the surrounding districts, sometimes on the provincial territories and even on the whole country. The monitoring, inspection and the mitigation of the negative impacts on the coastal lands can most preferably be achieved with a sustainable coastal planning process.The planning process is primarily based on the existence of the proper inventory and analyses about the land. The effects of the former plan decisions on land as well analysis of these effects, has a critical role on the success of the plans. In order to highlight this critical role, temporal change detection analysis for Körfez province was made with the support of GIS and RS methods. 2009 and 2015 SPOT imagery and thematic maps were examined to perform the change detection process. As a result of an integrated evaluation of satellite images, development plan decisions, digital thematic maps and topographical maps, the effects of the land use decisions on coastal areas were interpreted for the study area.Consequently, a planning model supported with temporal change detection analysis was proposed. The model is expected to help detect the positive and negative impacts of land use decisions on coastal lands, foresee the possible effects and thus, perform the planning process with a sustainable approach.`Keywords: Geographic Information Systems, Remote Sensıng, Temporal Landuse Change, Coastal Area Planning Model