Al-Okyanusu`l-Basît fî Tarcamati`l-Kâmûsu`l-Muhît, `Ğayn` maddesi (Al-Ğuddat - al-Ğadrat): Giriş-metin-sözlük-dizin

Abstract

Bu çalışma, Al-Okyanusu 'l-Basît fî Tarcamati 'l-Kâmûsu 'l-Muhît adlı eserin 34 cm boyunda ve üç cilt olarak yapılan 1305/1887 baskısının I. cilt 656-732; II. cilt 48-56 arası sayfalarında yer alan Ğayn maddesinin (bâbu 'l-ğayn) `al-Ğuddat` maddesinden `al-Ğadrat` maddesine kadarki kelimeleri kapsamaktadır. Çalışmada bu maddelerin yazıçevrimi verilmiş, Türkçe ve Arapça bütün kelimelerin dizini hazırlanmıştır. Arapça madde başı kelimeler sözlükteki aslına göre ayrıca dizilmiş ve Asım'ın çevirisi günümüz Türkçesine aktarılarak ayrı bir dizin hâlinde çalışmaya eklenmiştir.Bu çalışmada amaç Türkçe için önemli bir söz varlığı kaynağı olan `Al-Okyanusu 'l- Basît fî Tarcamati 'l-Kâmûsu 'l-Muhît` adlı eserin yarım kalmış yayımına kaldığı yerden devam etmektir. Sözlük daha önce Hüseyin Atay - İbrahim Atay ve Mustafa Atay tarafından Arapça Türkçe Büyük Lugat (C. I. Ankara 1964; C. II. Ankara 1968; C. III. Ankara 1981) adıyla başka sözlüklerden katkılarla çevirilerek yayımlanmaya başlanmış; ancak ğayın maddesinde kalmıştır.Al- Kamûsü 'l-Muhît aslen Arapçadan Arapçaya bir sözlüktür ve Muhammed Mecdü 'd-din Yakup Firuzâbâdî tarafından hazırlanmıştır.Mütercim Âsım, Kamûsü 'l-Muhîfi Türkçeye Al-Okyanusu 'l-Basît fî Tarcamati 'l- Kâmûsu 'l-Muhît adıyla çevirmiştir; eser Kâmûs Tercümesi olarak tanınır.Al-Okyanusu 'l-Basît fî Tarcamati 'l-Kâmûsu 'l-Muhît Arapça sözlüklerde görülen bab-fasıl tekniği ile dizilmiştir. Bu sebeple Sözlükte tarama yöntemi kullanılmıştır. Tezin kapsamı içine alınan sayfalar taranarak ğayn harfi ile başlayan Arapça kelimeler tespit edilmiştir.Anahtar sözcükler: Kâmûsu'l-Muhît, Firuzabadi, Mütercim Asım, Sözlük, Ğayn Maddesi.

This study Al-Okyanusu 'l-Basît fî Tarcamati 'l-Kâmûsu 'l-Muhîfs work in three volumes of 34 cm tall and made 1305/1887 edition I. skin, 656-732, II. pages 48-56 in the Ğayn entries (bâbu 'l-ğayn) to the skin material from `al-Ğudda*` item to `al-Ğadra'` include the words ever. Transcription of these substances in the study, given the index of all words in Turkish and Arabic were prepared. According to its origin in the Arabic dictionary words per article also lined up and transferred to a separate directory Asim case of modern Turkish translation added to the study.In this study the presence of an important source of Turkish `Al-Okyanusu 'l-Basîtfî Tarcamati 'l-Kâmûsu 'l-Muhît` resumed publication is from an unfinished work. Dictionary by Hüseyin Atay - İbrahim Atay and Mustafa Atay before Arapça Türkçe Büyük Lugat (CI Ankara 1964; C. II. Ankara 1968; C. III. Ankara, 1981) had been published under the name translated into any other contributions to the dictionaries, but remained ğayn- entries.Al- Kamûsü 'l-Muhît originally prepared by Arabic Arabic dictionary and designed by Muhammed Mecdü'd-din Yakup Firuzâbâdî.Mutarcim Âsim, Kamûsü 'l-Muhît in Turkish, Al-Okyanusu 'l-Basît fî Tarcamati 'l- Kâmûsu 'l-Muhît as translated; The work is recognized as Kamus Tercümesi (The Translation of The Qamus).Al-Okyanusu 'l-Basît fî Tarcamati 'l-Kâmûsu 'l-Muhît in Arabic dictionaries bab- chapters are arranged by technique. Dictionary for this reason, the screening method used. Within the scope of the thesis Arabic words beginning with the letter ğayn from the scanned pages have been identified.Key words: Qâmûs al-Muhit, Firuzabadi, Mutarcim Asim, Glossary, Ğayn entries.