Türkiye`de vergi affı uygulamaları ve 6111 sayılı Kanunun mali yönden değerlendirilmesi

Abstract

Devletin vatandaşlarından karşılıksız ve belli kurallar dahilinde sosyal, mali ve ekonomik amaçlar ile kamu giderlerini karşılamak için başvurduğu en iyi kaynak vergilerdir. Vergilerin yanında vergi afları da devletin kamu giderlerinin finansmanını sağlarken gelir elde etmek için kullandığı önemli araçlarından biridir.Vergi affı, vergi kanunlarına aykırı hareket edenlere verilen idari ve hukuki yaptırımların ortadan kaldırılmasıdır. Başka bir ifade ile devletin kendi rızası ile alacak hakkından vazgeçmesidir. Vergi afları sadece gelir elde etmek için değil sosyal, ekonomik, psikolojik, teknik, idari ve siyasi gibi nedenlerden dolayı da çıkarılmaktadır. Ayrıca af kavramı sadece vergi hukukunu ilgilendiren bir kavram olmayıp, ceza hukuku ve anayasa hukukunda affa ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Cumhuriyet tarihinden günümüze yani 2013 yılına kadar 32 tane mali af kanunu çıkarılmıştır. 1960 yılından 2013 yılına kadar geçen süre zarfında sık olarak mali af kanunlarına başvurulmuştur. 1960 ile 1980 yılları arası af kanunları daha çok siyasi nedenlerle çıkarılmasına karşın 1980 yılından sonraki af kanunları ise ekonomik, idari ve teknik nedenlerden dolayı çıkarılmıştır.Vergi aflarının çıkarılmasını destekleyenler olduğu gibi afların çıkarılmasına karşı olanlar da olmuştur. Bu nedenle af kavramı sürekli tartışılan bir kavram haline gelmiştir. Vergi aflarının çıkarılmasına karşı olanlara göre, af kanunları eşitlik ilkesini bozarak dürüst mükellefleri olumsuz yönde etkiler. Af kanunlarının çıkarılmasını savunanlar ise, affın ekonomik ve siyasi olumsuzlukları giderdiğini ve devletin kamu giderlerini karşılamak için finansal kaynak sağladığını belirtmişlerdir. Cumhuriyet tarihinden günümüze kadar çıkarılan af kanunlarına bakıldığında af kanunları daha çok siyasi iktidarların kurtarıcıları olmuştur. Ancak birçok görüşe göre vergi afları devlete finansman sağlamak için iyi bir yol olmasına karşın af kanunlarının vergi sistemini olumsuz etkileyerek mükelleflerin vergi kaçırmasına sebep olduğu ve bunun sonucunda kayıt dışı ekonomiyi teşvik ettiği öne sürülmüştür.Anahtar Kelimeler: Vergi, Vergi Affı, Mali Af, Torba Kanun,

Taxes, complimentary and legal, are the best sources of a state to cover the public expenditures with purposes of social, fiscal, and economic benefits. In addition to taxes, tax amnesties are also one of the important means of a state to get money while financing the public expendituresTax amnesty is the abolishment of the administrative and legal enforcements which are given to those acting against tax laws. In other words, it is the act of a state?s renouncing its claims intentionally. Tax amnesties are not just employed to get money but also for other reasons such as social, economic, psychological, technical, administrative and political reasons. Moreover, the term ?amnesty? is not only a legal term in terms of tax law, but there are also some regulations about it in penal code and constitutional law.Up until 2013 from the first days of the Republic, 32 tax amnesty laws have been employed. From 1960 to 2013, tax amnesty laws have been frequent. Though the tax amnesty laws between 1960 and 1980 were generally employed for political reasons, the ones after 1980 were employed for economic, administrative, and technical reasons.Just as there are supporters of tax amnesties, there are also the ones opposing to them. Therefore, it has always been a controversial subject. According to the ones opposing to them, tax amnesties affect honest tax payers negatively by breaking the equality principle. However, the ones supporting them claim that it resolves economic and political problems, and it provides a financial resource to finance public expenditures for a state.When we look at the tax amnesty laws that have been employed since the Republic, they have been rescuers of governments. According to many views, though they are good means of getting money, they lead to tax evasion by affecting the tax system negatively and thus encouraging grey economy. Key Words: Tax, Tax Amnesty, Fiscal Amnesty, Bag Bill.