Birinci TBMM döneminde Lazistan mebusları

Abstract

Yaşamakta olduğumuz Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunda asker kökenli kişilerin yanında sivil kökenli kişilerin de yer tuttuğu önemli bir husustur. Bu tez çalışmasında hayatları ele alınan Osman Nuri Bey, Mehmet Necati Efendi, Esat Bey, Zeynelabidin Bey ve Ziya Hurşit gibi isimler bu bağımsızlık savaşında görev almış ve almış oldukları görevleri layıkıyla yapmaya çalışmış sivil kökenli insanlardır. Hepsi de özelde Birinci TBMM döneminde Lazistan olarak isimlendirilen Rize'nin ve genelde bütün Anadolu'nun faydasını nazar-ı dikkate alarak çalışmış mebuslardır.Bu tez çalışmasında, Birinci TBMM dönemindeki Lazistan mebuslarının biyografileri, siyasi çalışmaları, yasama faaliyetleri, kişisel görüş ve düşünceleri ayrı ayrı başlıklar altında ama tarihsel bir bütünlük içinde ele alınmaya çalışılmıştır. Bu şahısların biyografileri hakkında araştırma eserlerinin sayıca sınırlı olduğu itiraf edilmelidir. Bu çalışma dört bölümden oluşmakta olup birinci bölümde Lazistan olarak isimlendirilen coğrafya hakkında bilgi verilmiş, ikinci bölümde TBMM'nin açılmasına giden sürece değinilmiş, üçüncü bölümde Lazistan mebusları hakkında tanıtıcı bilgiler verilmiştir. Bilgiler Meclis'in zabıt kayıtlarındaki konuşmalar ile desteklenmiştir. Dördüncü bölümde ise bu kişilerin yasama çalışmaları hakkındaki bilgilere yer verilmiştir.Bu çalışmanın amacı Rize'nin yetiştirmiş olduğu fedakâr insanların bilinmesini sağlamak, onların çalışmaları hakkında az çok okurun bilgi sahibi olmasını mümkün kılmaktır. Bu amaç için daha çok anlatım yöntemine başvurulmuş bu kişilerin konuşmalarına metinde sıkça yer verilmiş, olayı yaşayan kişilere ait resimlere ekler kısmında yer verilerek anlatılanların daha somut hale gelmesi için çalışılmıştır.Anahtar Sözcükler: Milli Bağımsızlık, Milli Egemenlik, TBMM, Lazistan, Milli Kurtuluş.

It is an important detailed information that civil-ronted people took part as well as military rooted people in the foundation of Turkish Republic which we live in. Turkish Republic is a product of independence war that a huge nation with rich and poor, villager and worker, soldier and civil had against its enemies. Osman Nuri Bey, Mehmet Necati Efendi, Esat Bey, Zeynelabidin Bey, Ziya Hurşit and some other people like them, which were investigated in this thesis, were the precious heroes of this independence war. All of them were the self-sacrificing congressmen that represented Rize successfully in the first TBMM Period.In this thesis project, Lazistan congressmen's in the first TBMM Period biographies, political works, legislate activities and personal opinions have been studied under individual titles but in a historical wholeness. İt is admitted that research products about these peoples's biographies are limited in number.This study is separated into four parts. İn the first part, some information about the geographical place named Lazistan was given. İn the second part, the process that went to the opening of TBMM was explained. İn the third part some, introductory information was given about Lazistan congressmen Osman Nuri Bey, Mehmet Necati Efendi, İbrahim Şevki Efendi, Esat Bey, Zeynelabidin Bey and Ziya Hurşit. The given information was supported with the speeches in the assembly's court reports. İn the fourth part, some legislate actvities of these people took part.The aim of this study is to provide to be known by people some information about these sacrificing people that grew up in Rize and to be possible for reader to have some information about their studies. For this aim, mostly telling was used and these peoples speeches took part, the stories which were told here were made concrete.Key Words: Turkish National Swear, Turkish National İndependence, T. B. M. M., Lazistan and Survival.