Türk-Yunan ilişkilerinin II. ve III. dönem TBMM`ye ve kamuoyuna yansımaları (1923-1931)

Abstract

Türkiye – Yunanistan ilişkilerinin başlangıcını Balkan isyanları ile birlikte başlayan Yunan isyanına dayandırmak mümkündür. Milliyetçilik hareketleri ile birlikte kurulmaya başlayan ulus devletlerin oluşum aşamalarında yaşanan sınır sorunları ve kimlik sorunları Türk – Yunan ilişkilerinde de kendini en baskın şekilde göstermiştir. 1919 ve 1922 yılları arasında Türk – Yunan savaşlarının sonuçlanması ile Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Lozan Barış Antlaşması ile Türkiye ve Yunanistan arasında kâğıt üzerinde barış tesis edilmiş olsa da uygulamada karşılaşılan sorunlar iki devlet arasında barışın tam anlamı ile kurulamadığını göstermiştir. 1923'ten sonra iki devlet arasında en temel sorun mübadeleden kaynaklanan sorunlar olmuştur ve iki devlet arasında yüksek gerilime sebep olmuştur. Türkiye adına Mustafa Kemal'in Yunanistan adına Eleftherios Venizelos'un ikili ilişkilerde normalleştirme çabalarının etkisi ile 1930 yılından itibaren Türkiye – Yunanistan ilişkilerinde normalleşme süreci başlamıştır. İki devlet ilişkilerin ikinci ve üçüncü dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne ve kamuoyuna yansımalarını iki ülke arasındaki ilişkilerin milletvekillerince ifade edilişini konu alan bu tez TBMM Zabıt Ceridelerine, Türk basınına ve Başbakanlık Cumhuriyet Arşivlerine dayanmaktadır.

It is possible to base Turkey - Greece relations on the Greek uprising which started with the Balkan rebellions. The border problems and identity problems experienced in the formation stages of the nation states that started to be established together with the nationalist movements also showed themselves dominantly in the Turkish - Greek relations. The Republic of Turkey was established between 1919 and 1922 with the conclusion of the Turkish - Greek wars. Although the Peace Treaty of Lausanne established peace on paper between Turkey and Greece, the problems encountered in practice have shown that peace cannot be fully established between the two states. The most basic problem between the two states after 1923 was the problems caused by the exchange of denomination and caused high tension between the two states. The normalization process of two states relations between Turkey and Greece has begun with the effect of the normalization efforts of Mustafa Kemal on behalf of Turkey and the bilateral relations of Eleftherios Venizelos on behalf of Greece. This thesis, which reflects the reflections of the two state relations on the second and third term of the Turkish Grand National Assembly and the tension between the two countries in terms of the parliament, is based on the records of the Turkish Grand National Assembly, Turkish press and the Prime Ministry Republic Archives.