Potansiyometrik izoniazid-seçici elektrot geliştirilmesi ve farmasotik numunelerinde uygulamaları

Abstract

Bu tez çalışmasında, farmasotik bir ilaç etken maddesi olan izoniazidi tayin etmek için kullanılan potansiyometrik bir iyon seçici elektrot (İSE) geliştirildi. İzoniazid-Tetrafenilborat, İzoniazid-Fosfotungstat, İzoniazid-Fosfomolibdat ve İzoniazid-Reinekat iyon çiftleri sentezlendi. Elementel analiz sonuçları; İzoniazid-Tetrafenilborat, İzoniazid-Fosfotungstat, İzoniazid-Fosfomolibdat ve İzoniazid-Reinekat iyon çiftlerinde İzoniazid-Anyon birleşme oranlarının sırasıyla 1:1, 3:1, 3:1 ve 1:1 olduğunu gösterdi. Sentezlenen iyon çiftleri elektrot membranlarının yapısında iyonofor madde olarak kullanıldı. Membran optimizasyonu için, sentezlenen iyon çiftleri kullanılarak değişik kompozisyonlarda PVC membran iyon seçici elektrotlar üretildi ve bu elektrotların potansiyometrik performans özellikleri araştırıldı. En iyi potansiyometrik performans özelliklerini % 3.0 İzoniazid-Tetrafenilborat iyon çifti, % 67.0 Nitrofeniloktileter, % 30.0 Polivinilklorür bileşimine sahip elektrodun sergilediği belirlendi. Bu elektrodun doğrusal çalışma aralığı 5.0×10-6-1.0×10-2 M, 10 katlık konsantrasyon değişimindeki eğimi, 41.2 mV; tayin limiti, 2.0×10-6 M; pH çalışma aralığı, 1-4; cevap zamanı, ≈ 30 s olarak belirlendi. Elektrot oldukça tekrarlanabilir bir potansiyometrik cevap sergilemiştir. Elektrot kullanılarak tüberküloz tedavisinde kullanılan iki adet farklı ilaç tabletinin izoniazid içeriği belirlendi. Elde edilen sonuçlar karşılaştırma yöntemi olarak seçilen UV tekniğinden elde edilen sonuçlarla karşılaştırıldı. Potansiyometrik teknik kullanılarak elde edilen sonuçların % 95 güven seviyesinde UV tekniği kullanılarak elde edilen sonuçlarla uyumlu olduğu görüldü.

In this thesis study; a potentiometric ion-selective electrode (ISE) for the determination of isoniazid, which is a drug active ingredient, was developed. Isoniazid-Tetraphenylborate, Isoniazid-phosphotungstate, Isoniazid-Phosphomolibdate, Isoniazid-Reineckate ion pairs were synthesized .Elementel analysis results showed that the stochiometric ratios of Isoniazid:Anion in Isoniazid-Tetraphenylborate, Isoniazid-phosphotungstate, Isoniazid-Phosphomolibdate, Isoniazid-Reineckate ion pairs were 1:1, 3:1, 3:1 and 4:1, respectively. The synthesized ion pairs were used as ionophore substances in electrode membrane structures. For the membrane optimization, PVC membrane ion selective electrodes in different compositions were produced by using the synthesized ion pairs and their potentiometric performance characteristics were investigated. It was determined that the electrode membrane at the ratio of 3% izoniazid-tetraphenylborate ion pair, 67% nitrophenyloctylether and 30% PVC performed the best potentiometric performance characteristics. For this electrode, linear range, slope, detection limit, pH working range and response time were determined as 5.0×10-6-1.0×10-2 M, 41.2 mV/decade, 2.0×10-6 M, 1-4 and ≈ 30 s, respectively. The proposedelectrode performed highly reproducible responses. By using the proposed electrode, isoniazid contents of the two different drug tablets, which is used in the treatment of tuberculosis, were determined. The obtained results were compared with those of the results obtained by UV technique which was chosen as comparison method. It was seen that the results obtained by the potentiometric technique were in good agreement with those of the results obtained by UV technique at 95% confidence level.