Kamu ve üniversite hastanelerinde çalışan hemşirelerin algıladıkları mobbing davranışları ve örgüt kültürü arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma, kamu ve üniversite hastanesinde çalışan hemşirelerin algıladıkları mobbing davranışı ile örgüt kültürü arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve ilişki arayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Çanakkale ilinde yer alan Sağlık Bakanlığına bağlı bir devlet hastanesi ve üniversite hastanesinde çalışan tüm hemşireler (N:523) oluşturmaktadır. Evrenin hepsine ulaşılması hedeflenmiş ve örneklem seçimine gidilmemiştir. Örneklemi, araştırmaya katılmayı kabul eden gönüllü 377 hemşire (n:377) oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında literatür incelenerek hazırlanan 18 soruluk sosyodemografik özellikler formu, 45 soruluk Mobbing Algı Ölçeği, 20 soruluk Örgüt Kültürü Envanteri kullanılmıştır. Veriler araştırmacı tarafından yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Elde edilen veriler NCSS 2007 programı kullanılarak istatistiksel analizi yapılmıştır. Araştırmaya katılan hemşirelerin çoğunluğu kadın, evli, çocuk sahibi, lisans mezunu, Sağlık Bakanlığı hastanesinde görev yapan, 4A devlet memuru kadrosunda, kritik bakım birimlerinde, vardiyalı, 21 yıl üzerinde mesleki deneyimi olan, kurumda 1-5 yıl arasında çalışanlar olarak bulunmuştur. Katılımcıların, Mobbing Algı Ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması 1,69±0,57 olup, mobbing algısı `düşük` seviyede bulunmuştur. Katılımcıların, Örgüt Kültürü Envanterinden aldıkları puan ortalaması ise; 2,92 ±0,72 olup, `zayıf` olarak bulunmuştur. Mobbing algısı ile örgüt kültürü arasında yapılan korelasyon sonucunda; mobbing algısı toplam puan ile vizyonun paylaşılması, güven ortamı, katılımcılığın desteklenmesi, iletişim sisteminin etkinliği ve yaratıcılık arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuş olup, ödüllendirme arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Sonuç olarak; araştırmaya katılan hemşirelerin mobbing algısı düşük, örgüt kültürü ise zayıftır, bununla birlikte mobbing algısı ile örgüt kültürü arasında negatif zayıf ilişki olduğu bulunmuştur. Hastanelerde hemşirelere mobbing konusunda eğitim verilmesi, sosyal etkinlikler oluşturarak iletişimin arttırılması, görevlere katılımın desteklenmesi, düzenli toplantılar yapılarak paylaşımın arttırılarak iş barışının sağlanması önerilebilir.Anahtar kelimeler: hastane, hemşire, mobbing, örgüt kültürü

This definitive and relating study has been made to determine the relationship between the mobbing perceived by the nurses employed in public and university hospitals and the organizational culture. N:523 nurses employed in a university and state hospital in Çanakkale constitute the research population. Reaching to all of the population was targeted so a sample hasn't been chosen. For collecting the datas, 18-questions sociodemographic features form, 45-questions mobbing perception scale and 20-questions organizational culture inventory were used. The statistical analyses were made by using NCSS 2007 programme. Most of the participants were woman, married, had children, bachelors graduate, employed in a state hospital, working at critical care units, shift-working, experienced for more than 21 years and working at the same place for 1-5 years. Total point average of mobbing perception scale was found 1,69±0,57. Total point average of organizational culture inventory was 2,92±0,72. According to the correlation between mobbing perception and organizational culture, the mobbing perception total score was found to have a significant negative relationship between the vision, the trust environment, participation support, communication system effectiveness and creativity, and there was no significant relationship between rewards. As a result, mobbing perception of nurses participated to the research is low, their organizational culture is weak and there is a negative weak relationship between the organizational culture and mobbing perception. To educate nurses about mobbing behaviors, increasing the communication by social acitivities, supporting the participation to duties and providing the working-peace by increasing the sharing can be suggested.Key words: hospital, nurse, mobbing, organizational culture