Max Weber`de patrimonyal devletin sosyal ve iktisadi yapısı

Abstract

ÖZET Patrimonyal Otorite Asya'nın despotik büyük imparatorluklarında ve eski çağ ile orta çağ Avrupası rejimlerinde ortaya çıkö. Böyle bir otoritenin başlıca amacı, idarecinin ailesinin ihtiyacının otoritesi altındaki alanlardan temin edilmesidir. Patrimonyal idareci ekonomik ve sosyal hayatı mümkün olduğunca kontrol ederek otoritesini kişisel ve siyasi bağımlılar üzerinde tam kurmak ister. Bu amaca ulaşmak için kırsal kesimde toprağın mülkiyetim eline alarak tarımdaki arak ürüne el koyar. İmalat sanayim ise loncalar aracılığı ile sıkı kontrol altına alır. Sultan ekonomik araçları kontrolü altına alarak toplumun her kesimine otoritesinin nüfuzunu sağlar. Fakat sultanın otoritesin altındaki alanları denetiminde kullandığı araçlar- askeri ve bürokratik aygıtlar- zamanla sultanla güç mücadelesine girerler. Çünkü hem askeri güçler ve hem de memurlar sultanın tanıdığı imtiyazları ebedileştirmek isterler. Buna ilaveten onlar daha çok imtiyaz için çalışırlar. Weber bu durumu Sultan izm Paradoksu olarak adlandırır. Patrimonyal Devlette mücadele yöneten kesimler arasında olduğu için Patrimonyal Devlette demoktatikleşme sürecine girilemez. Böylece Patrimonyal otorite tipinde kapitalist üretim biçimine geçilemez.

ABSTRACT Patrimonial authority has been adopted to the imperatives of large political communities in the great despotic regimes of Asia and in many ancient and medieval regimes of the West. A principal purpose of this adaptation has been to provide for the needs of the ruler's personal household, though that hausehold grow to gargatuan proportions. Patrimonial rulers control social and economic life as much as possible to establish their authority over political dependents as personal dependents. To reach this aim, they take the ownership of land to have the surplus value in agricultural production and to regulate the manufacture and trade by means of guild system. By having all the economic means, the patrimonial rulers get the chance to penetrate society thoroughly. However the instruments -military, bureaucratic- by which patrimonial sultan controls his domain turn into his enemies. Because both military forces and official servants try to protect the priviledge they have want to leave them as inheretence for their children. Moreover, they urge for much more priviledge than they had. This is considered as being the paradox of sultanisin. Because the the struggle of power takes place between the ruling class, patrimonial state can not experience both the period of democratisation and capitalist mode of production.