Üniversitelerde gelecek yönelimli toplam kalite yönetim modeli ve Başkent Üniversitesi`nde örnek uygulama

Abstract

ÖZET Üniversitelerde, eğitimde iyileştirme ve değişimi hayata geçirebilme sonsuz bir süreç olarak algılanmalıdır. Çevremizdeki herşey sürekli değiştiğine göre, üniversitelerin de iyileştirilmeleri sürekli olmalıdır. Son yıllarda, üniversitelerin performansını daha iyiye ulaştırabilmek için nelerin yapılması gerektiği, 2000 'li yıllarda üniversite profilinin nasıl olacağı dünyanın her tarafında tartışma konusu haline gelmiştir. Dünyadaki ve Türkiye'deki üniversitelerin gelecek yönelimleri kitlesel eğitim sürekli eğitim, elit eğitim, esnek eğitim, küreselleşme, standardizasyon ve akreditasyon, ileri eğitim teknolojileri, güdümlü ve örgütlü temel araştırmalar etrafında yoğunlaşmıştır. Üniversitelerin mevcut durumlarının kalite boyutlu analizinde özellikle Toplam Kalite Yönetiminin başarısı için sistemin girdileri, süreçleri ve çıktılarının kaliteleri önemli olmaktadır. Eğitim hizmeti karşılıklı bilgi alışverişine dayandığından, yani öğrenci de hizmet eğitim sürecine katıldığından hizmetin kalitesi önemli ölçüde öğrenci kalitesi ve öğretim elemanlarının kalitesine bağlı kalmakta, fiziksel ortam, finansal durum, yararlanılan araç, gereç ve yönetim anlayışı da bu süreçlere etki eden girdiler olmaktadır. Eğitim öğretim süreci, yönetim süreci ve öğrenci ve çalışanların başarı değerleme süreçleri ise kalite açısından süreçleri oluştururken, öğrenci tatmini, personel tatmini, toplum, devlet ve sanayi tatmini ise sistemin kalitesini belirleyen çıktılar olmaktadır. ABD, Almanya, İngiltere, Japonya, Fransa gibi ülkelerin hepsinde ilköğretimden sonra öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine göre yönlenebileceği okul türleri vardır. Dolayısıyla yükseköğretime devam eden bir meslek sahibi olarak mezun olan öğrenciler tesadüfi olmaktan çok bilerek bu işi yapmakta, istedikleri bölümde okuma olanağı bulmaktadırlar. Bunun yanında kısa süreli mesleki ve teknik eğitiminde önemli olduğu, öğrencilerin daha çok işsizliğin önlenmesi ve verimli bir işe yerleştirilmeleri için eğitildikleri görülmektedir.VI Özellikle gereksinime göre üniversiteler öğrenci yetiştirmekte, bu sağlanırken de tüm meslek kuruluşları ile bağlantı kurulmaktadır. Öğretim ve eğitim teknolojileri en son teknolojiler olup eğitim sonrası hayata başarılı mezunlar sunulmaktadır. Üniversite sistemi içinde uygulanan mevcut yönetim sürecinin tüm aksayan yönleri ve özellikle yönetim hiyerarşisinde bürokrasinin oluşması, TKY sistemi içinde takım çalışmaları ile önlenebilir. Türkiye'nin üniversite eğitim sistemini geliştirmesi için arayışlarının sürdüğü ve insan yetiştirme düzeni ile ilişkili önemli gelişmeler yaşandığı, eğitimin bir sorunlar yumağına döndüğü ülkemizde, eğitim sisteminin önemli bir boyutunu oluşturan üniversite eğitinde toplam kalite yönetimi uygulamasının bütün eğitim sistemi üzerinde olumlu katkılar getireceği düşünülmektedir. Toplam kalite yönetiminin sağladığı faydalar bütün eğitim kurumlarında ortak bir çalışmayı gerektirdiği, çalışan tüm personelde motivasyonu attırdığı için oldukça önemlidir. Üniversitelerimizin gelecek yönelimlerini bu yönde konuşlandırmaları kaliteli eğitim için gerekmektedir. Üniversiteler bizim geleceğimizdir. Bir millet diğer milletlerle üretmiş olduğu mamullerle rekabet ettiği gibi üniversiteleri ile de rekabet edebilmelidir. Rekabetin hızla arttığı dünyamızda varlığımızı sürdürebilmemiz için kalitenin üniversitelerde uygulanması ve öğretilmesi gerekmektedir Üniversitelerin de diğer hizmet kuruluşları gibi uygun liderlik süreçleri ile etkili eğitim programlan aracılığı ile kurumsal kültürlerini değiştirmeleri ve engel gibi görünen özelliklerini aşarak TKY nin güçlü savunucuları haline gelmeleri mümkündür. Önemli olan, doğru yerlerden doğru stratejilerle işe başlamak ve bu işin sabır isteyen uzun bir yolculuk olduğunun bilinciyle yılmadan çabalan sürdürmektir.

vıı ABSTRACT Improvement in education and realization of change in life is regarded as a permanent process at universities. Seeing that nothing around us remains unchanged, the improvement of universities should be continual as well. In recent years, what should be done to better enhance the performance of universities and what sort of profile universities are to have in 2000s have been a matter of discussion all over the world. The future tendency of universities both in the world and Turkey has focused on mass education, permanent education, elite education, flexible education, globalism, standardization and accreditation, advanced educational technology. Stimulating and organizational basic research. The quality of input, process and out put is important for quality- dimensioned analysis of the existing state of universities and especially for the success of Total Quality Management. Since education service is based on mutual share of knowledge, which means, the students too take part in the process of service the quality of service depends significantly on the quality of students and of the staff. Among the out puts having influence on such processes are pyhsical environment, financial position, the equipment used and understanding of management. Whereas the process of learning and teaching, the process of managemet and the process of assessment of success of both students and staff determine the processes in terms of quality, satiafaction of students, staff, society, state arid industry are the outputs that determine the quality of system. In all countries such as ABD, Germany, England, Japan and France are there kinds of schools where students can be oriented according to their abilities and interests following primary school life. Therefore, those students who graduate with a profession before they get in to universities do this task consciously rather than coincidentally and thus have the oppotunity of studying and subject they desire. Moreover, it is observed that a short-term professional and technical education are of significance and students are educated in such a way that will prevent redundancy and will provide them with appropriate jobs. Particularly,vııı universities educate students in accordance with demand and during this procedure, a contact is made with all technical administrations. Learning and teaching technologies are the latest technologies and they present successful graduates following the education process. All of the shortcomings of the existing management process applied in the university system and especially the existence of bureucracy in management hierarchy could be prevet by means of team work in the System of TQM. It's believed that the implemention of total quality management will provide Turkey, where research for improvement of the education system at universities are continving and remarkable improvements sa to the system of educating people are seen, andwhere the education is a mixture of problems, with positive contributions the education system. Because the contributions made by Total Quality Management make it necessary that a cooperations be realised among all educational administrations and enhance the movitation in the staff, they are considered to be vital. The orientation of the future tendncy of our universities to this respect is necessary for quality education. Universities are our future. A nation should be able to rival other nations by means of its universities just as it rivals them by means of the goods it produces. In order for us not to cease to existence in our world where competition is increasing rapidly, quality should be applied and taught at universities. It's possible for universities to become some powerful advocators of TQM like the offer service adminitrations througgh appropriate leadership processes and effective educational programes and by changing their administrative cutoms and get over their properties that look like abstacles. The important thing is to start from right point with righteous strategies and to perseverantly maintain efforts, bearing in mind that this is a long and patience- requiring run.