Türkiye merkezi yönetim ve yerel yönetimlerinde Kütahya örneği

Abstract

Ill ÖZET Ülkemizde batılı anlamda yerel yönetimin ilk örneği il özel idareleridir. İl özel idarelerine ait kanun 1913 yılında yapılmakla birlikte, aynı kanun üzerinde bazı değişiklikler yapılarak günümüzde de mevcudiyetini korumaktadır. Diğer yerel yönetim birimlerinden olan köy yerel yönetimleri ile ilgili kanun 1924 yılında, belediyelere ait kanun da 1930 yılında çıkarılmıştır. Halen günümüzde bu kanunlar işlerliğini korumaktadır. Yerel yönetim birimleri ile ilgili kanunlarda, yerel yönetim birimlerine yetki ve kaynak tahsis edilmekle birlikte günümüzde kanunda belirtilen görev ve gelirleri diğerlerine kıyasla kısmen kullanabilen yerel yönetim birimi sadece belediyelerdir. Günümüzde, il özel idareleri ve köy yerel yönetimleri, merkezi yönetimden gelen kaynakları, merkezi yönetimin insiyatifleri doğrultusunda kullanabilmektedir. Bu sorunlar yetmiyormuş gibi bir de yerel yönetim birimlerinin kendi aralarında yetki karmaşası, kaynakların bölüşümü sorunu da eklenmiştir, (örnek; belediye yada köy mücavir alanları içerisindeki arazide özel idare söz sahibidir. İlgili yerel yönetim bu arazi üzerinde tasarrufta bulunamamaktadır.) Yerel yönetimler ile merkezi yönetim arasında kaynak ve görev bölüşümünde dengesizlik ve adaletsizlikler mevcuttur. Ülkenin hemen hemen tüm kaynaklan üzerinde merkezi yönetim tasarruf yetkisine sahiptir. Yerel yönetimlere kanunlarda, bir çok görev ve yetki verilmesine rağmen yeterli gelir kaynaklan her nedense sağlanamamıştır. Burv konulara ek olarak yerel yönetimler üzerinde merkezi yönetimin vesayet denetimi ağır bir kambur şeklinde durmaktadır. Bir an önce bu durum değiştirilerek hukuka uygunluk denetimi uygulamasına geçilmelidir. Böylelikle yerel yönetim üyelerinin hizmet yapmasmdaki siyasi korkular kaldırılmalıdır. Yerel yönetimlerin karar ve yürütme organlarındaki atanmışların üstünlüğü kaldırılmalı, bütün karar organı ve yürütme organı üyeleri seçimle işbaşına getirilmesi sağlanarak, yerel demokrasi işletilmelidir. Kütahya yerel yönetimleri ölçeğinde anket yapılmış olup, ülke geneline göre küçük bir alam ifade etmekle birlikte, bu konu için örnek teşkil edebilecek niteliktedir. Aynı konuda benzer ülke çapında yapılan benzer anketlerle, Kütahya örneği karşılaştırılmış ve yaklaşık sonuçlara ulaşılmıştır.

ABSTRACT The first sample of the modern local managements is the private province managements. The law of the private province managements was accepted in 1913. Later it was changed and today it is in use. The law the village local managements was accepted in 1924. The law of manucipality managements was accepted in 1930. These laws have been used since than. Among the laws of local managements, the law of the manucipality managements can be party used. Today the provice local managements and village local managements can use. The sources which are sent by the central management. There isn't any stability about the share of sources and responsibilitiy between local managements and central management. The central management has the authority on the country's all sources. Altough the authorities are given to the local managements by laws, enough income can not be given controls of managements and laws should be done together, local managements should be free from the fear of politics. For the local managements, elected people should have the rights decide to manage which works the local democracy. The questionaire of the local managements in Kütahya. The questionaire has been done. İt is the sample of the studied subject. Other questionaire and this questionaire are compired and nearly the same results have been found.