Öğrenen organizasyonlar ve bir organizasyonun öğrenen organizasyon olabilme potansiyelinin değerlendirilmesi

Abstract

IV ÖZET 21. yy.' a ulaştığımız şu günlerde organizasyon yaşamı ve yapısının evriminde yeni bir döneme girmiş bulunmaktayız. Küreselleşme ve teknolojinin neden olduğu ekonomik çevredeki akıl almaz büyüklükteki değişimler organizasyonları yeni dünyaya uyum için önemli değişimlere itmiştir. Söz konusu olan değişimler sadece dış yapı, aktivite ve üründe değil organizasyonun değerlerinde, düşünce yapısında ve hatta en önemli amaçlarındaki değişimlerdir. Daha 20.yüzyıl başlarında Churchill `Geleceğin imparatorlukları zihinlerin imparatorluğu olacaktır` diyerek bu değişime işaret etmiştir. Eskiden esas amaç üretim ve kârdı. Ama günümüzün esas amacı öğrenen organizasyon olmaktır. Üretim ve kâr önemini yitirmiştir. Sürekli olmayan öğrenim olmazsa üretim ve kâr da olmayacaktır. Kısaca günümüzde iş dünyasının ana görevi öğrenmedir; gerisi zaten gelecektir. Bilgi; hammaddeye, emeğe, zamana, mekâna ve sermayeye olan gereksinimi azalttığı için ileri ekonominin merkez kaynağı haline gelecektir. Yavaş, katı yapılı dinazor tipli işletmeler yeni milenyumun hızlı ve bilgi yüklü atmosferinde yaşamlarını devam ettiremeyeceklerdir. Büyük ve katı yapı eski işletmelerin öğrenen organizasyonlarla rekabet etmesine yardımcı olamayacaktır. Biyolojik bir yaklaşımla tırtıl yeni, hızlı ayaklar bulma arayışı yerine bir an önce dönüşümünü tamamlayıp büyük bir hareket ve esnekliğe sahip olacağı kelebek olmaya çalışmalıdır. Organizasyonlar hızla değişen ortamlarına uyum sağlamak zorundadırlar. Çünkü, günümüzde düşüncenin sınırlarının kaldırılması dolayısıyla kalıpların kırılması gerekmektedir. Aksi taktirde uyum sağlayanlar baskın, olamayanlar ise çekinik kalacak ve önümüzdeki kısa zamanda çağını yakalayamayan yani öğrenen organizasyon haline gelemeyen işletmeler dinazorların kaderine tabi olup türlerinin tükenmesine mani olamayacaklardır. Zaman; bir an önce dönüşümü sağlayıp tırtıllıktan kelebekliğe dönüşüm zamanıdır. Çünkü, yarının işletmelerini, toplumlarını ve devletlerini bilgiye ulaşabilen ve bu bilgiyi değerlendirebilenler oluşturacaktır.V Bu tezde öğrenen organizasyonun ortaya çıkma süreci, öğrenen organizasyonlarda dinamik öğrenmenin gerçekleştirme süreçleri, öğrenen organizasyona geçişte sistem tasarımı konuları incelenmiştir. Son olarak bir işletmenin öğrenen organizasyon olabilme potansiyelini ölçmek amacıyla anket tekniği kullanılarak bir uygulama yapılmış ve elde edilen bulgular yorumlanmıştır. T4* flKSEKÜHET KURUlü TOÜIftHITASVOM Kite

VI ABSTRACT At the beginning of the twenty-first century, we are entering a new era in the evolution of organizational life and structure. The immense changes in the economic environment caused by globalization and technology have forced organizations to make significant transformations in order to adapt and survive in this new world. Change always continues, and therefore, the need for learning is never finished. The changes we are talking about are not just in external products, activities, or structures, but rather in the intrinsic way the organization operates: its values, mindset, even its primary purpose. There is now a prior, prime business, which is to become an effective learning organization. Not that profit and product are no longer important, but without continual learning, profits and products will no longer be possible. Hence the strange thought: the business of business is learning-and all else will follow. Dinosaur-like organizations with slow, pea-sized brains will not survive in the faster, information-thick atmosphere of the new millennium. Greater size and thicker hides will not help these `old` companies compete with more agile and creative learning organizations. Or to cite another biological metaphor, putting quicker legs on a caterpillar will never enable the caterpillar to match the range and flexibility it achieves when it has been transformed into a butterfly. This thesis presents brief evolution history of the organizations, steps and journeys taken by various organizations in their climb up the ladder of corporate wide learning and finally assessment of the organization's capability on each subsystem of the systems learning organization model.