Stresin zararlı etkilerinin azaltılmasına yönelik bir model ve Türk polis teşkilatında uygulama

Abstract

ÖZET Stresle ilgili çalışmaların öncülerinden Hans Selye' ye göre stres; `insan vücudunun her hangi bir talebe verdiği tepkidir`. Gelişen sanayi ve teknoloji ile birlikle, insanların talepleri de artmıştır. İnsanlar belki de ömrü boyunca yokluğunu bir kere olsun hissetmeyeceği bu varlıkların, sahibi olabilmek için, zihinsel ve bedensel tüm enerjilerini bu doğrultuda, harcar olmuştur. Kazanılması giderek zorlaşan para amaç oldukça, sosyal yaşam sınırlanmış, komşuluk ilişkileri azalmış, yalnızlık ve bencillik duygularının yaydığı gerilim, insanları sarmıştır. Ağırlaşan hayat şartları ve hayatın kaybolan soyut güzellikleri arasında, insan sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bu gerilimin genel adı olan, `stres` kavramı, ortaya çıkmıştır. Her türlü sosyal tehdidi, fiziksel tehdit olarak algılayan ve tehdit devam ettiği sürece, kan basıncını artırma, aşırı adrenalin salgılama, fazla enerji üretme, kan sıvısını koyulaştırma gibi alarm reaksiyonları altında yaşamını sürdüren beden, bir süre sonra önemli arızalar vermeye başlamaktadır. Kalp rahatsızlıkları, damar tıkanıkları, yüksek tansiyon hatta kanser riskini de beraberinde getiren stres, mücadele edilmediği takdirde, orta ve uzun vadede, kişinin sağlığını büyük risk altına sokmaktadır. Stresle mücadele için, öncelikle istekli olmak gerekir. Zararlı etkileri en aza indirmek için, dengeli beslenmeye dikkat edilmeli, zararlı gıdalardan ve şişmanlık yapan, aşırı beslenmeden uzak durulmalıdır. Uyku düzeni sağlanmalıdır. Vardiya usulü çalışanlar, her ne kadar gece uykusunu tam telafisi edemeseler de, gündüz öyle saatlerini, mutlaka uyuyarak geçirmelidirler. Uyku dalgalarının büyüğü, gece 00.00- 04.00 arası, küçüğü ise; öğle arası yaklaşık yarım saattir. Bunun yanında, olumlu düşünmek ve zamanı iyi kullanmakta, stres konusunda belirleyici bir takım özelliklerdir. Stres aynen nezle mikrobu gibidir. Binlerce çeşidi olduğu için, alınan önlemlerin hiçbirisi, stresi tamamen ortadan kaldırmaz. Ancak, uygulanacak bazı egzersizlerle, stres sonrası yaşanan sıkıntılar azaltılabilir. Uzmanlarca tavsiye edilen gevşeme ve fizik egzersizlerin tamamı, stres anında, kaslarda toplanan enerjinin, dışarı atılmasında etkilidir. Bu egzersizler vücudu dengeler, alarm durumundan normal duruma döndürür.II Normal yaşam zaten yeterince stresli iken, Türk Polisi'nin içinde bulunduğu örgütsel yapıdan, çevreden, bireysel ve sosyo-ekonomik olumsuzluklardan kaynaklanan, diğer stres kaynakları, bu kurum çalışanlarını, oldukça gergin bir konuma getirmiştir. Bazı kurumsal ve ekonomik iyileştirmeler yapılmadan, polislerin yaşadıkları stres kaynaklarını yok etmek mümkün değildir. Bununla birlikte, günlük yapılacak fizik ve gevşeme uygulamaları, kısa vadede yaşanan, stres sonrası bazı zararlı etkileri azaltmada, çok faydalı olacaktır.

Ill ABSTRACT According to Hans Selye, who is one of the pioneers searching strees `stress is reaction of any demand in human body `. Beside The world and tecnology are developing, People's demands have been increasing. People have spent their all mental and pysical energy to have possessions which they have never felt even once in their lives. While money which is being difficult to be earned, has reached the acme, social life has become worse, relationships with neighbours have ended, the distress which the senses of lonelines and egoism have given captured human body. Because life conditions have become more difficult and abstract beauty of life has lost, stress has come out and has become a threat for human. Every kind of social threat has turned into physical threat and during the threat, blood pressure rises, extreme adrenalin secretes, extreme energy comes out. The body who lives under this very bad condition, begins to give very important illness like heart illness, embolism, high blood pressure, even cancer risk. If the struggle isn't done, the person' s health will be at risk in the middle or long period. It1 s previously necessary to eager to struggle agains stress. To reduce the harmful effects, you must be careful about balanced -nutrition and avoid of harmful food and nourishment which makes fat. It must be provided for sleeping disposal. People who work on the night shift at work can' t compensate their sleep ;but they definitely spent sleeping their noon-time. The long time of sleeping wave at night is between 00.00 and 04.00, the short one is almost halfan hour at noon. Beside of these conditions, to think highly and to use time well is distinctive characteristic about stress. Stress is just like catarrh microbe. This microbe has many kind of types, none of preventions can't exterminate stress completely. But some exercises practice might reduce trouble after stress. Relaxation and the whole physical exercises which are advised by experts affected for getting out the energy placed at stress time. This exercises make body balanced and turn into normal position from emergency position. Of course while the normal life has stress, the state of organizational structure Turkish Police in, environmend and negative social-economic conditions have created the extra stress sources. The extreme stress conditions have brought policeman at the door-step of depresssed life. If the organizational and economical reforms aren't made, it's obvious that physical and relaxation exercises will be inefficient to eliminate the stress Turkish Police have.