Kitlerin özelleştirilmesinin stratejik analizi ve özelleştirme perspektifinde Kütahya Gübre A.Ş. örneği

Abstract

ÖZET Kısaca KİT olarak anılan Kamu İktisadi Teşebbüsleri, özel sektörün sermaye yetersizliği nedeniyle bir dönem ülke kalkınması ve sanayileşmesinde öncülük etmişler; bölgesel adaletsizliği gidererek, çok büyük oranda istihdam sağlamışlardır. Devlet, KİT'ler, sayesinde ekonomik yaşama müdahale etmiş, ekonomik yaşamla ilgili düzenleyici bazı politikalarım KİT'ler vasıtasıyla uygulamaya koymuştur. Ancak, 1980 sonrası, KİT'lere yöneltilen eleştiriler artmış, KİT'lerin `devletin sırtındaki kambur` nitelemesi ağırlık kazanmıştır. KİT'lere yöneltilen eleştirilere göre KİT'ler etkin ve verimli yönetilmemekte, rasyonel personel politikaları izlenemediği gibi partizanca politikalar nedeniyle aşın istihdam sağlanmaktadır. Değişen dünya konjonktürü ve kürselleşmede serbest piyasa ekonomisinin ön plana çıkması, liberal politikaların benimsenmesi, özelleştirme olgusunu gündeme taşımıştır. Özelleştirme ile birlikte mülkiyet tabana taşınacak, kârsız, etkin ve verimli olmayan kuruluşlar özel sektöre devredilecekti. Ancak, bu uygulama kapsamına daha sonra kârlı olan kuruluşlar da dahil edilmiştir. Özelleştirme sonrası yaşanılan işten çıkarmalar gibi bazı olumsuzluklar, özellikle işçi ve işçi kesimi temsilcisi sendikaların özelleştirmeye tepki göstermelerine neden olmuştur. Bir çok kişi, kuruluşta özelleştirmelere değişik açıdan eleştiri yöneltmişlerdir. Özelleştirmenin hemen hemen bütün KİT'leri kapsamına alması ve hız kazanması, özelleştirme kapsamına alman kuruluşların bazılarının stratejik önemim gündeme getirmiştir. Dolaysıyla, özelleştirme kapsamına alınan KİT'ler, stratejik öneme sahip olanlar ve olmayanlar diye bir ayrıma tabi tutulmuşlardır. KİT'leri stratejik önemde KİT'ler olarak nitelendirmenin nedeni, ülke güvenliği ve savunması açısından üstlendikleri işlevlerdir. Bu KİT'lerin özelleştirilmesinin ise, bazı sakıncaları söz konusudur ki, bu özelliğe sahip KİT'lerin özelleştirmelerine de stratejik açıdan yaklaşılarak stratejik davranılması gerekmektedir.

VI ABSTRACT The economical public attemptions (shortly called KİT.) are the leaderships of industrialization and development of the country, because of the insufficient capital of private sector. They supply the possibility of getting job by making regional in justice disappeared. Goverment interfera economical life and anforce some politics which organize the economical life owing to KİT. After 1980, KİT become to be critized. KİT is thought to be hunchback for government according to critization to KİT, they werent managed effectively and productively and they couldn't follow the rational personal politics. Because of the partisan politics, extreme possibility of getting job could be supplied. In changing world regularity and globalization, the importance of free market economy adopting liberal politics made specialization more important with the specialization, the companies which are not profit, effective and productive will be transfered to private sector. But then the companies which make profit are added to this plan. After specialization a lot of workers had been fired from KİT, and this is one of the disadvantage of specialization. Accordingly, this leads to the hard objection from workers and their trade union against specialization. Also a lot of people and other attemptions which (don't fallow the government) had objected on the specialization totally, and from all it's sides. There is one or two attemptions only which don't share in specialization, and this is an avidance for the speedy sharing is specialization from these attemptions. Mast of these attemptions never use their mind in economic way untill they are already sharing in specialization. Attemptions was classified into two parts, one which have a strategy in warking and one which works without a strategic way the part which has a strategy. Its own job or mission is the safety of the country and to defent it. The KİT specialization are objectionable for some things. For avoiding these things we should keep our eyes on these attemptions. So it must move strategically, stop strategically and all its movement should be in a strategic way.