73 numaralı Kütahya şer`iye sicili transkripsiyonu ve edisyon kritiği

Abstract

ÖZET Osmanlı Tarihi araştırmalarında büyük önemi olan şer'iye sicilleri, ait oldukları dönemin aydınlatılmasında, bizlere büyük ölçüde yardımcı olan mühim vesikalardır. Tez çalışmamızda 1322-1323 yıllarına ait 73 Numaralı Kütahya Şer'iye Sicili'ni incelemeye gayret ettik. Çalışma konusu olarak seçtiğimiz 73 Numara'lı Şer'iye Sicili'nde, tereke, i'lam ve nafaka ve kisve baha belgelerinin transkripsiyonu ve değerlendirmesi yer almaktadır. Bu belgeler, miras, evlenme, boşanma, borç karan, alım-satım, vasi ve vekil tayini konularını içermektedir. Söz konusu sicil'de geçen tarihi vesikalar incelendiğinde, kaleme alındığı devrin; sosyal, siyasal, iktisadi, idari ve özellikle hukuki hayatı hakkında önemli bilgiler ve sonuçlar vermektedir. Halkın kendi örf, adet, gelenek ve göreneklerine bağlı kalışı ve bunun sonucu, birçok mahalle, köy ve nahiye isminin günümüze kadar korunarak gelmesine neden olmuştur. Günlük konuşmalardaki bazı eşya isimleri ve deyimler de olduğu gibi muhafaza edilmiştir. Osmanlı Devleti'nin toplumsal yapısı ve bu yapıyı meydana getiren en temel kavram olan aile müessesesine verilen önem, genelleştirilerek bir yargı olarak vurgulanabilir. Osmanlı Devleti'nin tarihin sayfalarında yerini almasıyla birlikte, birçok eyalet, liva, kaza v.b. yerleşim birimlerinde şer'iye sicilleri de tarihe karışmak üzere ilgiye muhtaç bakımsız bir hale getirilmişlerdir. Sınırlarımız dışında yer alan coğrafyalardaki sicillerin akibeti ise bilinmemektedir. Kütahya gibi tarihsel anlamda bakir sahalar tespit edilmeli devletimiz üzerinde yer alan yerleşim birimlerine ait bu siciller hassasiyetle ele alınarak incelenmeli ve geçmişten alınan derslerle geleceğe köprüler laırulmalıdır. Çalışmamızın Osmanlı Tarihi araştırmalarına az da olsa bir katkı sağlamasını ümid ediyoruz. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında ilgi ve desteklerini esirgemeyen, bölüm başkanım, tez danışmanım; Yrd.Doç.Dr. Necati AKSANYAR'a, değerli ağbim Yrd.Doç.Dr. Seyit ŞAHIN'e, mesai arkadaşım Arş.Gör. Hüseyin EROL'a ve bugünlere gelmemi sağlayan aileme teşekkürü borç biliyorum

II ABSTRACT The authors studied, chosen as subject the number of seventynine the register of the religious law, takes part a transcription and an evaluation of heritage, making known, evidence and documents of pious foundation.This documents include heritage, decision of dept, evidence of credit, marriage and divorce, purchase and sale, donation and ownership determine of trustee, determine of representative. At the seventynine the register of the religious law of Kütahya, when we looked about to events which is reflected to the documents, we learn social structure of people, when we looked about to heritage, we learn economic structure, when we looked about to written decree which is sent from center, we learn condition of relation between center management and local management. People had been careful to dialect for keep it. It is a clear event that a lot of place and the rename of objects had been used exactly the same. This matters, which is one of the important peculiarity make a nation to nations. All of the dependent on own usage's, customs and traditions. For that reason, a lot of the name of village, district, township and country and the names of some object and expressions are kept the same. At the foundation of the Ottoman state, because of appoint two officials and one of the both is magistrate and during the rule of Ottoman since the justice foundation was put in operation excellently, The college of the Ottoman state was delayed three years. At the count of the religious law, three are a lot of important lawyers, which is named `straight witness`. They are chosen from this country and notables. During this term, the laws had permitted to marriage with two person. However, only one marriage with two person had applied the count. It is shown that, three isn't as important as problem. There isn't any robbery and murder suit in the documents. It is shown that, all the particular this issue during this term.