Avrasya enerji kaynakları ile boru hatlarının Türkiye enerji politikasının geleceği açısından önemi

Abstract

in ÖZET Dünyada tüketilen enerjinin yaklaşık % 85' i direkt satış amacıyla üretilen ticari enerjidir. Kömür, petrol ve doğalgaz dünya enerji ihtiyacının yaklaşık % 75' ini karşılamaktadır. Dünyadaki kanıtlanmış toplam petrol rezervinin % 20' si (200 milyar varil), doğalgaz rezervinin % 60' ı (87 trilyon metre küp) ve kömür rezervinin % 37' si (384.5 trilyon ton) Avrasya Bölgesi' nde yer almaktadır. Toplam üretilen elektrik enerjisinin % 15- 17' si (2438 trilyon kwh) de bu bölgede üretilmektedir. Avrasya' nın Kafkaslar ve Orta Asya bölgelerinde Soğuk Savaş' tan sonra önem kazanan petrol ve doğalgaz yatakları üzerine birçok proje ve konsorsiyumlar oluşturulmuştur. Bu kaynakları dünya pazarlarına taşıyacak olan boru hattı projelerinin bir kısmı tamamlanmış olup, önemli kısmı ise proje halindedir. Bu iki bölgedeki enerji kaynaklan üzerinde yoğunlaşan Büyük Güç' 1er arasındaki rekabet, giderek yerini yeni bölgesel dengelere bırakmaktadır. Soğuk Savaş' takine benzer ittifaklar oluşmaktadır. Bölgede oluşan bu yeni denge sisteminde ABD ve Avrupa yanında yer alan Türkiye' nin stratejik konumu artmakla beraber, Doğu-Batı Enerji Koridoru olması yönünde enerji diplomasi politikaları üretilmektedir. Türkiye' nin giderek artan toplam enerji ihtiyacının sınırlı olan yerli kaynaklarla karşılama oram, 2020 yıhna doğru giderek düşecektir. Özellikle petrolün % 91' ini ve doğalgazm % 94' ünü ithal eden Türkiye' nin kalkınması açısından ve bölgedeki ülkelerle olan siyasi ve ekonomik ilişkileri açısından, Avrasya Enerji Kaynaklan' nın büyük önemi vardır. Aynca, Türkiye üzerinden geçen ve geçecek olan boru hattı projeleri, Türkiye' yi Enerji Terminali haline getirecek ve gelecekte de ekonomik ve siyasi gücünü artıracak niteliktedir. Hem Avrasya Bölgesi' nin ve hem de Türkiye' nin enerji güvenliği açısından Kafkaslar ve Orta Asya' da bölgesel banş ve istikran tehdit eden problemler vardır. Türkiye bölge ülkeleri ile olan ilişkilerinde ve enerji arzı kaynaklarının çeşitliliğinde çok yönlü politikalar üretmektedir. Ancak, Avrasya' daki denge ve politikaların sürekli değişmesinden dolayı bu politikalar yetersiz kalmaktadır.

rv ABSTRACT 85 % of the whole of all the energy consumed around the world is classified as commercial energy produced with the aim of direct sales. Coal, oil and natural gas meet rougbly about 75 % of the total need for energy around the world. 20 % of the total proven oil reserves, 60 % of the total natural gas reserves and 37 % of the total coal reserves in the world are all situated in the Eurasian Region. Also 15 to 17 % of the World's total electricity production take place in Eurasia. Many project and consortiums have been established for these oü, gas and coal reserves of Midle Asia and Caucasia in the postcold war era some of the pipeline projects, that ane to market these resources to the world marcets have already been built and the rest are at project level. The competition among super powers ower the energy resources of these two regions are more and more leaving their places to regional balance of power. New alliances are being formed similiar to the ones during the cold war period. New energy and diplomacy policies are being formulated for the foundation of an East- West Energy Condor through Turkey with her increasing strategic position acts as ally to the US and Europe. The self resourcing ratio of Turkey to sustain its total energy demand with her limited energy resources will decrease significantly towards 2020. Eurasian energy resources have an utmost important position for Turkey both for her relations with the regions countries and for her development needs, as Turkey imports 91% of her gas and 94% of her oil consumption from abroad. Also the pipelines that are to pass through Turkey will make Turkey an energy terminal and increase her economic and politicas power. The are problems which threathen the regional peace and stability in both Caucasia and Central Asia for Turkey's and the regions energy security. Turkey is formulating multifaceted policies for her relations with the regions countries and for the diversity of the energy supply she needs. But these are not enough, because of the very fact that the balances and policies in Eurasia are changing continiously.