İbrahim Rahim`in `Qurbaningman` adlı kitabının 3.-102. sayfalarının transliterasyonu-metin aktarımı ve cümle tahlili

Abstract

ÖZET `Qurbaningman` İbrahim RAHİM'in eseridir. 1996 yılında Taşkent'te, Yazuvçi Neşriyat tarafından yayımlanmıştır. Elinizdeki tezde, eserde bulunan `Dilxırâc` ve `Qurbaningman` isimli iki hikaye incelenmiştir. Hikayelerde kimi zaman bireysel konular, kimi zaman da toplumsal konular işlenmiş ve böylelikle toplumun düşünceleri, istekleri ustalıkla dile getirilmiştir. Türk boyları, 12. yüzyılın sonlarına kadar tek bir yazı dilini kullanmışlardır. Türk dili, 13.yy.'dan itibaren kollara ayrılmaya başlamıştır. 19. yüzyıl sonlarında Çarlık Rusyası'nın ve daha sonraları SSCB'nin yapmış olduğu sistemli çalışmaların sonucunda, o ana kadar ortak dil olarak kullanılan Çağatay Türkçesi, Özbek, Kazak, Kırgız ve Tatar Türkçeleri gibi birtakım lehçelere ayrılmıştır.. Bu çalışmayı yapma amacımız, çeşitli oyunlarla birbirinden uzaklaştırılmaya çalışılmış olan Türk boylarına ait lehçelerden biri durumundaki Özbek Türkçesi'nin cümle yapısını tanıtmak ve böylelikle de Türk dünyasına bir nebze de olsa hizmet etmektir. Çalışmamız, üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde eserin 3.-102. sayfaları arasının transliterasyonu; ikinci bölümde metnin Türkiye Türkçesine aktarımı; üçüncü bölümde ise eserin 27.-102. sayfalan arasındaki cümlelerin tahlileri yapılmıştır. Transliterasyon ve metin aktarımının esnasında değişik sözlüklerden; cümle tahlili bölümdeyse, Özbek Türkçesinin sentaksını anlatan eserlerden faydalanılmıştır. Metnin Türkiye Türkçesine aktarımı esnasında anlam bütünlüğü sağlamak için, motamot bir aktarma yoluna gidilmemiştir. Bunun yerine serbest bir aktarma yolu tercih edilmiştir.

VI ABSTRACT `Qurbaningman` is the literary work of İbrahim Rahim. It had been published in Taşkent in 1996 by Yazuvçi Publications. Inside the thesis in your hand, the two stories named Dilxırac and Qurbaningman that take place in the work had been examined. In the stories sometimes individual subjects, sometimes social subjects had been studied, thus the ideas and the wishes had skillfully been caused to be talked about. The Turkish races (tribes) had had used only one written language until the end of the 12 th. century. The Turk language had become to get seperated to the branches from the 13th century. As a result of the systematic changes that the Russian Government of Tsar and later the USSR ( Union of Soviet Socialist Republics) had made,Chagatay Turkish that had been being used as the common language up to that time had been seperated into some dialects as Uzbek, Kazakh(Cossack), Kirghiz and Tartar Turkish. Our aim to do this study is to introduce the sentence structure of the Uzbek Turkish-one of the dialects which is in the state of belonging to the Turkish races (tribes)that had been tried to be driven away from each other with various tricks, and thus to serve to the Turkish world although it is a little bit. Our work consists of three parts. In the first part the transliteration of the work's pages between 3 and 102. in the second part the translation of the text to the Türkiye' s Turkish; and in the third part the analysis of the work's pages between 27 and 102 have been made. Different dictionaries have been used during the transliteration and the translation of the text; and in the part of the sentence analysis the literary work that explain the syntax of the Uzbek Turkish have been used. During the translation of the text into Türkiye's Turkish, a motamot translation method hasn't been done in order to acquire a completeness of the meaning. Instead of this a free translation method has been prefered.