Türkiye` nin enerji politiği ve Hazar enerji havzası

Abstract

ÖZET Enerji, üretim aşamalarında kullanılması zorunlu bir girdi ve nihai bir mal olması sebebi ile toplumların refah düzeylerinin yükseltilmesi için gerekli bir hizmet aracı olarak, ekonomik ve sosyal kalkınmanın temel taşlarından birisidir. 1970'li yıllara kadar enerji fiyatlarının ucuz olması sebebiyle öteki üretim faktörlerinin yerine enerjinin ikamesi yoluna gidilmiştir. 1973 'deki petrol fiyat şoklarından sonra, enerji fiyatlarının ucuz olduğu dönemdeki enerji kullanım alışkanlığı ve ülke ekonomilerinin enerjiye sıkı sıkıya bağlılıkları azaltılmak istenmiştir. Gelişme yolundaki ülkelerin gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında, enerjiye olan ihtiyaçları daha fazla olmaktadır. Bu doğrultuda petrol, doğal gaz ve kömür 'den oluşmakta olan birincil enerji kaynaklarının ikamesinin yanında bu kaynakların rasyonel kullanımı önem kazanmıştır. Ülkeler aynı zamanda gelecekteki enerji ihtiyaçları için kaynakların bulunması ve sürekliliğini güvence altına almak amacıyla diğer ülkelerle ilgili politikalar belirlemektedirler. Yapılan bu çalışmada, dünyadaki enerjinin genel durumu, enerjinin boyutları ve aynı zamanda birincil enerjinin rasyonel kullanımı konusundaki önlemler araştırılmıştır. Dünyadaki bazı ülkelerdeki ve Türkiye'deki enerji politikaları araştırıldıktan sonra Türkiye'deki birincil enerji kaynaklarının durumu incelenmiş, enerji talebi ile bu talebi etkileyen faktörler arasındaki ilişki, kurulan model aracılığıyla açıklanmaya çalışılmıştır. Son olarak çalışmada, enerji probleminin çözümünde Hazar Havzası enerji kaynaklarının, Türkiye'nin enerji plitikasındaki potansiyel önemi vurgulanmaktadır.

IV ABSTRACT For the reason that energy is an end product and input that should be used mandotarily, is considered a milestone of economic and social development as well as a service means necessary to increase the level of welfare. Until 1970's, because the energy prices we cheap, energy has been substituted for other production factors. The habit of the use of energy and the dependenceof the state economies on energy in the period when energy prices were cheap were intended to be decreased after the oil price schocks in 1973. The need of the developing countries is high when compared to that of the developed countries. Within this direction as well as the substitution of primary energy sources like oil, natural gas and coal the rational use of these sources has gained importance. At the same time, countries are determining policies regarding other coutries with the intention of finding sources for their own future energy needs and of ensuring these sources' continuity. In the study, the general state of energy in the world, the dimensions of it have been mentioned as well as the research for measures for rational use of primary energy sources. After mentioning the energy policies of Turkey and some countries in the world the state of the primary energy sources in Turkey was described and the relation ship between the demand for energy and the factors affecting this demand was tried to be explained via a model established. Finally the strategic importance of Caspian Sea Regions in solving the energy problem was mentioned in the study.