89 No`lu Kütahya Şer`iye sicilinin transkripsiyonu

Abstract

ÖZET Transkripsiyonu yapılan 89 numaralı şer'iye sicili miras, boşanma ve arazi davalarını içermektedir. Özellikle miras konusu ağırlık kazanmış ve istatistiki bilgiler verilerek her konu bütün ayrıntılarıyla tam olarak aydınlık kazanmıştır. Osmanlı Devleti'nin toplum yapısı ve bu yapıyı meydana getiren temel kavram olan aile müessesesine önem verildiği genel bir yargı olarak söylenebilir. Sicil defterinde en sık miras, boşanma ve az da olsa arazi davaları mevcuttur. Niras davaları genellikle, ölen şahsın yakınlarının isteğiyle mallarının müzayedede satılarak elde edilen gelirin varisler arasında paylaştırılmasıyla gerçekleştirilmiştir. Varisler arasında yaşı küçük veya daha doğmamış olan varsa onlara da vasi tayin edilmesiyle hakları korunmuştur. Aynı şekilde şehir dışında veya nerede olduğu bilinmeyen varis varsa onların hisseleri de bir vasi tarafından geçici emanet edilir. Müzayedede ölen şahsın mutfak eşyaları, büyük ve küçükbaş hayvanları, tahıl ürünleri, ev, ambar vb. malları sayılarıyla birlikte kaça satıldığı ayrı ayrı belirtilmiştir. Aynı şekilde kime kaç guruş hisse düştüğü ayrı ayrı kaydedilmiştir. Boşanma davaları, genellikle evlilik sırasında akdedilen mehrin ödenmemesi üzerine açılmıştır. Osmanlılarda korunan ve önemli olan şeriat kanunları her zaman gözönünde bulundurulmuştur. Buna rağmen bu değerler korunamamış ve boşanma sebeplerinin en önemlilerinden birisi olmuştur. Bu da, o döenmde Osmanlı Devleti'nin ekonomik açıdan ne durumda olduğunu ve aile yapısını ne kadar etkilediğini göstermektedir. Tüm bu davalar davacının ifadesi, davalının dinlenilmesi ve şahitlerin ıkrarıyla çözümlenmiştir. Defterde az da olsa arazi davalarına da rastlıyoruz. Bu tip davalarda yine davacının ifadesi ve davalının dinlenilmesi ile şahitlerin söyledikleri dikkate alınarak karara bağlanıyor.

ABSTRACT The 89 number registered `Şer'i` with the transcription done includes inheritance, divorce and estate cases. Particularly the inheritance matter has the major interest and each case is enlightened completely in details with the statistical information available. It can be assumed as a general conclusion that the family concept which has the main structure that build up the society in Ottomans is considered vital. The register mostly involves inheritance, divorce and a little bit estate cases. The inheritance cases are, in general, accomplished archived by sharing the income, from the auction at which the properties of the death is sold, to the relatives of him/her. The rights of the inheritors, who are small age or not born yet, are protected by the low of '^vâsî ta'yin`. Within the same manner the share of the relatives, existing but out of the city or couldn'tbe found, are entrusted to an inheritor temporarily. The amount of the culinary goods, animals or pets, cereals, houses, granary or such properties, sold in the auction are recorded in details with the prizes provided. Similarly the shaves of each inheritors are provided available in details. The reason of the divorce cases are generally that the `mehir` contracted at the weeding ceremony isn't paid. The Islamic valves are always considered. Important and protected in Ottomans is it was an Islamic nation. However, these valves weren't been able to be protected and were to be one of the major cousesof the divorce cases. This shows that economical conditions were ruined and it affected the state of family of that time. Thus there often appeared many divorce cases. All the cases were worked out receiving the testimony of the claimant and the defense and the witness. Even scarcely, we encounter estate cases in the register. Similarly, these case are solved having the testimony of both sides and the witness.