İşletmelerin genel ve çevreye yönelik sosyal sorumluluklarının performans üzerine etkileri

Abstract

ÖZET İşletmeler, değişik çevre faktörleriyle etkileşim içerisinde faaliyet gösterirler. Bu faktörler, işletme faaliyetlerini ve performansını etkileyebilirler. İşletmelerde sosyal sorumluluk içerisinde işletmelerin sorumlu olduğu farklı sosyal sorumluluklar vardır. Bunları devlete, tüketicilere, hissedarlara, tedarikçilere, personele, topluma ve çevreye karşı sosyal sorumluluklar ile kâr maksimizasyonu şeklinde sayabiliriz. İşletmelerin doğal çevreye karşı sorumlulukları, çevre kirliliğine yol açmayacak şekilde işletmecilik faaliyetlerine devam ettirmesini gerektirir. Özellikle işletmelerin faaliyette bulunduğu bölgede, doğal çevrenin kirletilmesi sonucu işletmeler, çeşitli yasal ve çevreci tepkiler ile karşılaşırlar. İşletmelerin, sosyal sorumluluk anlayışı ile hareket etmelerinin işletme performansını etkileyeceği ileri sürülmektedir. Bu varsayımdan hareketle, işletmelerin ilgili farklı çevrelere yönelik sosyal sorumlulukları ile işletmelerin söz konusu çevreleri ilgilendirecek ya da bu çevreler üzerinde etki edebilecek karar ve politikalarına yöneticilerin yaklaşımları ve işletmelerde sosyal sorumluluk yaklaşımının benimsenmesinin işletmelerin performansına ve doğal çevreye etkisi analiz edilmek istenmiştir. Bu bağlamda, ilgili literatürden yararlanılarak geliştirilen bir anket 13 kamu ve özel sektör işletmesinin alt, orta ve üst düzeyde görev yapan 80 yöneticiye uygulanmıştır. Toplanan bilgiler SPSS (Statistical Package for Social Sciences - Sosyal Bilimler için İstatistiksel Paket) programı kullanılarak bulgulara ulaşılmıştır. Çalışmanın hipotezleri, frekans, korelasyon ve çoklu regresyon analizleri kullanılarak test edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarında, devlete karşı sosyal sorumluluk ile fmansal performans ve eğitim; tedarikçilere karşı sosyal sorumluluk ile eğitim arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Buna karşın işletmelerin doğal çevreye karşı sosyal sorumlulukları ile finansal performansları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

VI ABSTRACT Business interprices operate in natural influence with different environment factors. These factors. These factors can affect the administrating activities and performances. In business interprices,there are different social responsibilities that are interprices are responsible for in social responsibilities. These are social responsibilities against the state consumers, shareholders,suppliers,staff,community and environment and benefit maximization. The responsibilities of business interprices against natural environment require them to administrate avoiding environmental pollution.They can face different legal and environmental rection due to polluting the natural environment especially in the region where they administrate. It's claimed that administrating of enterprices with an understanding of social responsibility can effect their performances. From this assumption,the social responsibilities of interprices towards different environments and the approaches of administrators to the decisions and policies that are related to those environments or that can effect these environments,and that the acceptance of social responsibilty approach by enterprices can effect the performance and the natural environment is wanted to be analyzed. With this view,a questionaire which was improved using the related literature has been applied to 80 administrators who work at sub,mid or top levels at 13 public or private sector interprices. With the gathered information,some diagnosis have been reached using SPSS (Statistical Package For Social Sciences). The hypothesis of the work have been tested by using freguency coleration and multi-regration analysis. At the end of these analysis,between social responsibility against the state and financial performance and education; social responsibilty against the suppliers and education a meaningful relation has been found out. On the contrany a meaningful relation between social responsibility against natural environment and financial performances hasn't been found out.