Stres kaynaklarının iş doyumuna etkileri: Kütahya ilk ve ortaöğretim okullarında uygulama

Abstract

ÖZET Bu araştırmanın amacı; İlk ve orta dereceli okullarda görev yapan öğretmenlerin iş doyumları üzerinde etkili olan stres kaynaklarının belirlenmesi ve söz konusu öğretmenlerin iş doyumları ile belirlenen stres kaynaklan arasındaki ilişkilerin analiz edilmesidir. Araştırma örneklemini 2002-2003 Eğitim-Öğretim yılında Kütahya il merkezinde bulunan okullarda görev yapan öğretmenler arasından küme örnekleme yöntemiyle seçilmiş 89 okul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan ve deneklerle yüz yüze görüşülerek uygulanmış olan anket formlarından elde edilmiştir. Anket 100 okul öğretmenine dağıtılmış, dağıtılan anketlerden 89 adedi cevaplanmıştır. Anketlerin geri dönüşüm oranı %89 olmuştur. Anket sorularına verilen yanıtlar, yanıtların içeriğine göre önce anlamlı gruplar haline getirilmiş daha sonra da tablolara dönüştürülerek her madde için verilen yanıt sayısı ve yüzdelikler hesaplanmıştır. Araştırmada değişkenler arasındaki ilişkiyi tespit etmek amacıyla Ki-Kare Analiz Tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; yaş, medeni durum, görev süresi gibi kişisel faktörler ile; iş yükünün fazlalığı, görevin gerektirdiği sorumluluk duygusuna sahip olma, programı yetiştirmede yaşanan zaman baskısı, kurumda yaşanan araç-gereç eksikliği, yapılan işin monotonluğu, mesleki yönden yeterlilik, idarecinin mesleki yönden rehberlik edememesi, fiziki çalışma ortamının yeterliliği ve idareciyle yaşanan mesleki ilişkiler gibi kurumsal faktörler ile iş doyumu arasında bir ilişkinin olduğu sonucuna varılmıştır. Cinsiyet, kurumda yaşanan rol belirsizliği, mesleğin sağladığı maddi kazanç, mesleğin toplumsal statüsü, mesai arkadaşları ile yaşanan mesleki ve bireysel ilişkiler, görev yapılan kuruma ulaşmada yaşanan sorunlar ile iş doyumu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

VI ABSTRACT The aim of this research is to determine the stress sources which have some effects on work satisfaction of the teachers who work at primary and second schools, and to analyse the relationships between the stress sources and work satisfaction. The sample of the research is selected among the teachers who work in Kütahya during the 2002-2003 educational term with the method of group sampling. There are eighty-nine teachers in our research. The data of the research were collected by the help of the forms which are prepared and applied by the researcher. The questionnaire was distributed to one hundred school teacher and eighty-nine of the forms were collected. That means the feedback rate of the survey in 89 percent. The answers to the questionnaire divided into meaningful groups according to the including of the answers. Then they became a chart and the answer numbers and percentages were calculated. In the research, chi-square technique is applied in order to determine the relationship among the variables. At the end of the research, it is concluded that there is a relationship between the work satisfaction and institutional factors such as work-load, to have the responsibility of the job, the time-pressure of the schedule, dissatisfactorial equipment, lack of leadership of the management in the aspect of job, physical conditions monotony of the job, relationships with the management and personal factors such as age, marital status, service period. We couldn't find meaningful relationship between work satisfaction and sex, the income of the job social status of the job, relationships with friends.