İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumlarını etkileyen faktörler: Kırşehir ili örneği

Abstract

ÖZET Bu araştırmada ilköğretim okulu öğretmenlerinin görüşleri iş doyumu açısından belirlenmeye ve belirlenen bu görüşlerin yaş, kıdem, çalışma şartlan, eğitim durumu, hizmet içi eğitim, denetim, terfi, ücret, vb. açılardan farklılık gösterip göstermediği çalışılmıştır. Kırşehir ilindeki köy/kasaba, ilçe merkezi ve il merkezindeki ilköğretim okulu öğretmenlerinden oluşan 379 kişilik örnekleme, çeşitli faktörlerdeki iş doyumu düzeylerini ölçecek, daha önceden geliştirilen ve katılanların kararlara katılma, yönetim ve denetim, ücret, terfi imkanları, eğitim düzeyi, hizmet içi eğitim, çalışma şartlan ve insan ilişkileri faktörlerinde iş doyumu düzeylerini ölçen bir anket uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS programı kullanılmıştır. Verilere iki aritmetik ortalama arasındaki farkın anlamlılık testi, tek yönlü varyans analizi ve Tukey testi uygulanmıştır. İlköğretim okulu öğretmenleri en düşük iş doyumu düzeyini ücret, ödül, denetim, yükselme imkanları faktörlerinde sağlamaktadırlar. İlköğretim okulu öğretmenleri en yüksek iş doyumu düzeyini ise mesleklerinin saygınlığı, insan ilişkileri ve kararlara katılma faktörlerinde sağlamaktadırlar. Erkek öğretmenler; insan ilişkileri, yönetim ve denetim, çalışma şartlan ve ödül faktörlerinde kadın öğretmenlere göre daha fazla doyum sağlamaktadırlar. Üst yaş grubundaki öğretmenler; terfi olanakları, denetim ve insan ilişkileri faktörlerinde daha fazla iş doyumu sağlamaktadırlar. Bu bulguların sonucunda, öğretmenlere verilen ücretin, ödüllendirme sisteminin, denetim ve denetleyici tutumların, terfi olanaklarının ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumlarını olumsuz yönde etkilediği sonucuna varılmış ve bu yetersizliklerin giderilmesi için öğretmenlerin özlük haklan ile ilgili gerekli düzenlemelerin yapılması önerilmiştir.

VI ABSTRACT The research examined the differences in job satisfaction in terms of organizational job satisfaction factors (age, seniority, working conditions, situation of education, training, supervision, promotion, salary, etc.) between primary school teachers. The data were collected from a sample of 379 teachers in the province of Kırşehir. The questionnaire asked the participants to rate their job satisfaction related to the organizational satisfaction factors work itself, management and supervision, salary, education, training and advancement opportunities, working conditions and interpersonal relations. The data were analyzed by t-test for equality of means and analysis of variance followed by Tukey's HSD post hoc analyses by SPSS program.. All teachers rated the lowest job satisfaction in salary, reward, supervision, advancement opportunities. All teachers rated the highest job satisfaction in the respect of their occupation, interpersonal relations and participation of resolutions. Male teachers rated more satisfaction than female teachers in interpersonal relations, management and supervision, working conditions and reward. Older teachers rated more than youngers ones in advancement, supervision and interpersonal relations. As a result of these findings, salary, reward, supervision, advancement opportunities were found to affect the teachers' job satisfaction. Suggestions were put forward to improve these conditions that affect teachers' satisfaction at work.