Bütün yönleriyle 1974 Kıbrıs Harekatı

Abstract

ÖZET Türkiye'nin 1974 yılında Kıbrıs'a yaptığı Barış Harekat'ı Cumhuriyet Tarihimiz'in askeri anlamda giriştiği en büyük ve sonuçları bakımından en etkili harekatı olmuştur. Bugün dünyada, üzerinde Türklerin yaşadığı, Kıbrıs diye bir yerden söz edebiliyorsak, bu büyük ölçüde 1974'te yapılan Barış Harekatı'nın sonucudur. Tarih'in çeşitli dönemlerinde birçok devlet tarafında istila ve işgal edilen Kıbrıs Adası'na Türkiye kesinlikle böyle bir niyetle askeri harekat yapmamıştır. Türkiye'yi Ada'ya askeri harekat yapmak zorunda bırakan sebep, Yunanlı Subayların Sampson önderliğinde Kıbrıs'ta Enosis'i gerçekleştirmek için, 15 Temmuz 1974'te Makarios'a karşı yaptıkları darbedir. Kıbrıs'ın Yunanistan'a ilhakı (Enosis) amacıyla başlatılan Yunan darbesinin öncesi 1930'lara kadar uzanır. O yıllarda Rumlar tarafından Enosis İçin çıkarılan isyan Ada'yı hakimiyetleri altında tutan İngilizler tarafından bastırılmıştı. Fakat Rumlar yaklaşık 20 yıl sonra Yunanistan'ın desteğiyle EOKA terör örgütünü kurarak Enosis için yine faaliyete geçmişlerdi. 4 yıl kadar süren bu faaliyetler Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla `durulmuştu. Ancak Megalo İdea ve Enosis hayaliyle şartlanmış Yunanistan ve onların güdümündeki Rumlar bağımsızlıkla yetinmediler. Enosis onlar için olmazsa olmazdı. Enosis için ilk engel olan İngiltere ortadan kalkmış şimdi tek engel Kıbrıslı Türkler'di. Bunun için Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilanından hemen sonra AKTİRAS (Türkleri imha) planı yürürlüğe girdi ve tüm Ada'da bir soykırım hareketi başlatıldı. 1963- 1964 ve 1967 yıllarında doruk noktaya ulaşan katliamlarda 1210 Türk öldürüldü, ve binlercesi de yaralandı. 27 bin Türk göçmen durumuna düştü 103 köy boşaltıldı. Rumlar, Ada'da sükûneti sağlamak için bulunan Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerlerini de dinlemiyor tedhiş hareketlerine devam ediyorlardı. Nihayet 1974 yılında Yunanistan'daki cunta idaresinin, bir oldu bittiye getirerek Ada'nın Yunanistan'la birleşmesini temin edecek darbe teşebbüsüne girişmesi üzerine, Ada'da yaşayan Türklerin hayatını korumak için Türkiye, 1960 Garanti Antlaşması'yla elde ettiği garantörlük hakkına dayanarak Kıbrıs'a Müdahale hakkını tek taraflı olarak kullandı.

VI ABSTRACT In 1 974 year Turkish Republic did a reconciliation movement to the Cyprus and this movemont was the biggest and most important in Turkish Republic history. Today, in the world if we can talk about Cyprus Turkish Republic cause of this is in 1974 reconciliation movemet. In history, Cyprus was occupationet by some countries but Türkiye didn't go to the Cyprus for this reason. When the Greece officers with leader Sampson did a stroke in 15 July 1974 in Island for Enosis against to the makarios, Türkiye interfere in Cyprus, since 1930 Greece Republic wanted Cyprus. This is the reason of stroke in Cyprus. In that years Greak people made a rebellion for Enosis but the dominater of island English stoppet the rebellion. But twenty years later Greek peaples established EOKA terror organization with support of Greece for Enosis. This activitiy stoppet four years later becouse the Cyprus Republic established. But Greece and Greek peoples didn't contented With peace, they have wanting evertime Megalo Idea and Enosis. English was the first difficulty for Enosis but now there were only Cyprus Turkish. Then the declaration of Cyprus Republic, Greeks started to killing turkishs. That was a genocide. In 1963-1964 and 1967 years they killed 1210 Turkish peoples, thousad Turkish were immigrant. 103 willage was emptied. United Nations soldiers come to the Island for peace but the Greek peoples didn't obey the miles and they have going on their terror movemonts. Finaly in 1974 Greece Military managment wanted make a stroke, the couse of the stroke was uniting cyprus with greece, but turkish had to protect turkish peoples on the Island. According to 1960 Guaranter Agreemant Turkish could interfere in Cyprus. And in 1 974 turkish made a resonciliation movement to cyprus for protect Cyprus Turkish.