Yeni mahalli idareler yasa tasarısı ışığında belediyelerin ekonomik girişimlerinin yeniden yapılandırılmasının stratejik analizi: Kütahya belediyesi örneği

Abstract

ÖZET Belediyeler 1580 Sayılı Kanunla sayılan asli hizmetleri yaparken, yörenin ihtiyaçlarından doğan diğer hizmetleri de ekonomik girişimleri (şirketleri, işletmeleri ve birlikler) vasıtasıyla yaparlar. Piyasa düzeninin sağlanması, tekelleşmenin önlenmesi, alt yapı tesislerinin işletilmesi belediye ekonomik girişimlerin önemli görevlerindendir. Görevlerin ifası şurasında; kaynakların israfı, yetersiz ve kalitesiz hizmet, siyasi kararlar ve personel atamaları `Belediye Ekonomik Girişimlerinin` yeniden yapılandırılmasını gündeme getirmiştir. Araştırmada Mahalli İdarelerden belediye ve ekonomik girişimlerinin kuruluş, işleyiş ve görevleri hukuksal, finansal, yönetsel ve personel bakımından incelenmiş, sorunları stratejik bir yaklaşımla ele alınmıştır. Sorunların çözümü ile ilgili 1996-2001 yapılandırma çalışmaları ile son yasa teklifinden Merkezi îdare İle Mahalli İdareler Arasındaki Görev Bölüşümü ve Hizmet İlişkilerinin Esasları ile Mahalli İdare İle İlgili Çeşitli Konularda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının getirdikleri SWOT analizi ile irdelenmiştir. Ayrıca, kanunlar, belgeler incelenmiş ve görevdeki yöneticilerle mülakat yapılmıştır. Araştırma sonucunda, seçimlerden önceki bir yılda memur ve işçi istihdamının engellenmesi, sözleşmeli personel istihdamı, borçlanma kolaylıkları, birlik kurulması ile ilgili `yap işlet devret` modeli getirmesi, şirket gelir giderlerinin 3 'er aylık periyotlar halinde açıklanması, denetimlerde komisyonların dışarıdan uzman sağlaması ve bir aylık sürede sonuçlarının bildirilmesi gibi yeni pozitif düzenlemeler olduğu tespit edilmiştir. İşletme ve birliklerdeki fiyat tarifelerinin hazırlanması, bütçe ve kesin hesap çalışmasında yer alacak komisyon üyelerinin siyasi olmaktan çıkarılması, sayman ve muhasiplerin görevleri icabı maliye bakanlığı kadrolarına atanması, belediyelerin % 50'den fazla sermaye sahibi olduğu şirketlerin Sayıştay'ca denetlenmesi, personel alımlarının `Devlet İşçi - Memur` sınavlarıyla yapılması, yapılandırma çalışmalarıyla getirilemeyen ancak kanunlaşması uygun olacak düzenlemelerdir.

VI ABSTRACT While the municipalities do their main services which are pointed in the 1580 law they also do the services wices which come along with needs of region via economic enterprises (companies, corporations). Providing market order, preventing monopoly, operating the substructure foundations are the important tasks of municipalities. During the application of the tasks, extravagance of sources, inadequate and poor service, political decisions and personnel appointments hold the reconstruction of `municipalities' economic enterprises` in agenda. In the research, the foundation, working and tasks of the municipalities from the local authorities and economic enterprises are examined in terms of personnel, managerial, financial and law via strategic approach. What the construction studies in 1996-2001 concerning the solutions to the problems and from the last low proposal the job share Between the Central Authorities and Local Authorities and Low Scheme Concerning Varios Subjects about the Local Authorities and Bases of Service Relations brought are examined via SWOT analysis. Also, documents related to law of firms are examined and interviews are held with current managers. At the end of research, new positive discoveries came out such as one year before the elections preventing the employed workers and civil servants, the employed personnel who are bind by a contract, the easiness of going in to dept, binding `do, operate, turn over` model concerning the foundation of union, the announce of the company's incomes and outcomes in three each months periods, the commissions' providing experts from the exterior during the inspections and announcing their results in a month time. The preparation of Schedule of prices of the corporations and unions and appointing accountants and bookkeepers in cadres of Ministry of finance due to their jobs instead of commission members who aren't expert by saving them from their political identities, the inspection of the companies which have capital more than 50% of Municipalities by the Government Accounting Breau, employing personnel by `Government's Worker - Civil Servant` exams, is the arrangement which couldn't be brought via construction studies but which should be made law.