1 numaralı Kütahya Şer`iyye sicili (1.bölüm) transkripsiyonu ve kritiği

Abstract

ÖZET Osmanlı Devleti üç kıtaya yayılmış geniş bir imparatorluk, cihan hakimiyetini amaçlayan bir askeri güç olmasının yanı sıra iktisadi ve sosyal açıdan da gelişmiş bir yapıya sahipti. Bu sistemin en önemli parçası olarak kabul edilen `adalet` kavramı Osmanlı Devleti'nin temel prensibi olarak kabul edilmekteydi. Bunun en önemli göstergesi de. adli sistemin merkezden en ücra köşelerinde yaşayan tüm vatandaşına kadar herkese eşit şekilde uygulanması olmuştur. Bu yapılanma Osmanlı Devleti'ni farklı ulusları bünyesinde uzun süre barındırabilme özelliğini vermekteydi. Adli sistemin uygulayıcısı olan kadılar Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan itibaren en önemli memurlardan biri olarak görülmüştür. Bu durum adalete verilen önemin göstergesi olması açısından önem taşımaktadır. Ancak tarih ilminin en önemli yanı belgeler eşliğinde çıkarımlarda bulunmaktır. Osmanlı Devleti 'nde adalet kavramının, bunun uygulayıcısı olan ve Osmanlı bürokrasisinde önemli bir yeri olan kadının kararlarının yer aldığı ve Şer'iyye Mahkemelerince tutulan Şer'iyye Sicillerinin incelenmesi ile Osmanlı adaletini daha iyi yorumlayabilmek mümkün olacaktır. Ayrıca siciller tutulduğu dönemin iktisadî ve içtimaî durumu hakkında bilgi vermesi nedeniyle de o dönem hakkında çıkarımda bulunacak araştırmacılar açısından da önem taşımaktadır. Çalışmamız olan `1 numaralı Kütahya Şer'iyye Sicili ve Edisyon Kritiği` ile amaç Cemaziyelevvel 1109-Zilhicce 1112 tarihleri arasında Kütahya ve çevresindeki sosyal ve iktisadi yapıyı, bu dönemde uygulanan aile ve miras hukukunun içeriği ve uygulanışı hakkında değerlendirmede bulunulabilmektir. Çalışmamızda Kütahya'nın ve `bundan yola çıkarak` Osmanlı Devletinin içtimaî ve iktisadî tarihinin yorumlanmasına ve bu konu üzerinde yapılan araştırmaların içeriğine katkıda bulunabilmek amaçlanmıştır.

VI ABSTRACT Ottoman Empire, besides being an enormous empire expanded over three continents and being.a military power aiming to rule over the whole vorld,had a devoloped structure in respetc of ecenomy and sociolagy,The nation of `justice`, vihich was cansidered to be the indispensible part of this system, was accepted the basic principle of the empire,the most obvious evidence of this of this was that the justice system had been applied to everyone from the centre to the mast distant pasts egually withaut any discrimination.This chorecteristic alowed the empire to rule over different notions for a long time. The cadis olsa krown as `Maslemjudges` were accepded amang the vital officers from the start of to empire.This is very important as it shows hom mush justice meant fort he Ottomans. However,the best aspect of history is that it proposes on the basis of documents it will be posible to comment on the Ottoman justice by means of detailed ihvestigetions on the `Şer'iyye Sicilleri` which were kept by the `Şer'iyye` courts and which involved the decision of the cadis. These decisions shaws the notion of justice in the ottomans and the features of the Ottoman bureaucracy. Moreover, these registries are invaluable for historians who will comment on the period because they contain a lot of information abaut the economical and social chavacteristics of the people. Our study ` Number 1 Kütahya. Şer'iyye Registers and Edition Critics` aims to assess the social and economical structure, the content of the family and heritage laws of the period in Kütahya and around it between Cemaziyelewel 1 1 09 and Zilhicce 1112. Within this study, we hope to enrich the content of the researches on Kütahya and the social and economical history of the Ottoman Empire during that time.