Muhammed Bin Ömer El-halebi`nin Menakıb-ı İmam-ı Azam tercümesi

Abstract

Bu arastırma, H. 824 (M. 1431)`de yazılmıs olan Tercüme-i Menâkıb-ımâm-ıAzam adlı eserin ilk 73 varaklık bölümünün bir dil ve gramer incelemesidir. EskiAnadolu Türkçesi ile yazılan böyle bir eseri incelemekle, Türk dili ve Edebiyatı tarihinekatkıda bulunmak amaçlanmıstır.Tercüme-i Menâkıb-ımâm-ı A'zam üzerinde gramer, karsılastırmalı metinincelemesi, dizin vb. çalısmalar yapılmamıstır. Ancak, esermâm-ı Azam Ebû Hanifegibi büyük bir sahsiyete isaret ettigi için birçok fıkıh eserinde kaynak olarakgösterilmistir. Eserin biyografik agırlıgı yanında, kullanılan dil bakımından daarastırmaya deger bir özellige sahip olusu eseri incelememizdeki en önemli sebeptir.ncelememiz giris kısmı dısında iki ana bölümden olusmaktadır.Giris kısmında, eseri Türkçe'ye kazandıran mütercimi Muhammed bin Ömer el-Halebî`nin hayatı, eserleri, eserin konusu, yazılıs tarihi, yazılıs sebebi, Türkçeyeyapılmıs daha baska çevirileri ve eserin nüshalarının tanıtımı, sonrasında Arapça eserinmüellifi Muhammed bin Muhammed el- Kerderî`nin hayatı ve eserleri, son olarak daesere konu olanmâm-ı Azam Ebû Hanife'nin hayatına yer verilmistir.Birinci bölüm, Tercüme-i Menâkıb-ımâm-ı A'zam`ın ayrıntılı metinincelemesinin yapıldıgı imla özellikleri, ses bilgisi, sekil bilgisi, kelime grupları ve sözdizimi ile ilgilidir.kinci bölümde, eserinstanbul kütüphanelerinde bulunan nüshaları arasındanseçilen nüsha ile temel nüsha olarak kabul ettigimiz nüshanın karsılastırması ve çeviriyazısı bulunmaktadır.kinci bölümü olusturan dizin bölümünde, bütün kelime çesitleri, anlamlarına vemetindeki anlam farklılıklarına göre verilmistir. Dizinde, aynı harfle verilen kelimelerinalfabetik sıralaması, kelime sonundaki eklerin metin takip numaraları, kelimelerinanlamları ve sahıs adları listesi bulunmaktadır.

This study is a linguistic analysis of first seventy three leafs of a work calledTercüme-i Menakıb-ı mam-ı Azam written in H. 824 (1431) By studying this kind of awork written in old Anatolian Turkish written Language, it is aimed at contributing tohistory of Turkish Language LiteratureGramer, comperative text research, index study etc haven`t been done onTercüme-i Menakıb-ı mam-ı Azam. However, as mam-ı Azam indicates great mamas Ebu Hanife, it is shown as a source work in many slam Law.The most important reason to study this work is it`s being valvable due tolanguage used besides biographic value. The study sonsists of two main chapters exceptfort he introduction chapter.In the introduction chapter life of the author Muhammed bin Muhammed el-Kerderi and his works, then the tife of the translator and at the same time the author ofthe work who contributes to Turkish Language whit his translation, the theme of thework, other translations to Turkish and other editions of the work are introduced.Chapter one deals with a detailed text analysis in respect of grammatical pointssuch as phonology morphology and syntax accompanied by several examples takenfrom the text.In the second chapter there is a comparison and transcription of edition of thework chosen from the available editions in stanbul libraries and the addition supposedto be the basic edition.Chapter second consists of indexes of the words with their meanings andmeaning differences used in the book. There is an alphabetical index of the words, textpersecution numbers of word affixes, meanings of the words and person name list.