Modernliğin bugünü: modernist, postmodernist ve alternatif yaklaşımlar

Abstract

Modernlik, toplumların tarihsel süreçte ulaştıkları son insanlık durumudur. Rönesans, Reformasyon ve Aydınlanma süreçleri, modernliğin hazırlanmasında düşünsel anlamda etkili olmuştur. Amerikan ve Fransız Devrimleri modernliğin şekillenmesinde politik dayanakları oluşturmuş, Endüstri Devrimi ise modern toplumun ekonomik altyapısını meydana getirmiştir.Feodal ve Tanrı merkezli dünyayı ortadan kaldırarak toplumsal bir dünyayı oluşturan bireyler, modernlikle birlikte her türlü dışsal otoriteden bağımsızlaşarak yaşamlarını kendi denetimlerine almaya başlamışlardır. Erken dönem modernliği kendi aklı ile karar verebilme ve dünyayı dönüştürebilme yeteneğine sahip bireylerin, kendisinin efendisi olduğu, bir ulus-devlet içinde hukuk aracılığıyla garanti altına alınan bireysel hakların ve karşılıklı çıkarların yurttaşlık çerçevesinde hayata geçirildiği, doğanın bilim aracılığıyla insanın denetimine alınmasının başarıldığı bir toplumsal dünya olarak ilerleme hedefiyle karakterize edilir.Öte yandan, modernliğin ilk ekonomik sistemi olarak ortaya çıkan kapitalizmin toplumu sınıflar halinde bölmesi, karşıtlıkların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yirminci yüzyılla birlikte modernlik, ekonomi sahasından kaynaklanan dönüşümler içine girmiştir. Modernliğin dönüşümleri önce sosyal devlet çatısı altında kolektivist olarak, daha sonra da neo-liberal bir anlayışla çokkültürcü ve bireyci olarak gerçekleşmiştir. Modernliğin neo-liberal döneminde eşitlik söyleminin ve politikanın öneminin azalarak, özgürlük taleplerinin ve kültürel farklılıkların baskın hale gelmesi, postmodern toplum teorisinin modernliğin sonunu işaret etmesine yol açmıştır.Postmodernizm, modernliğin ilkelerinin yoruma açık oluşunu yadsıyarak, günümüz dünyasını açıklamakta başarısız olmaktadır. Modernlik, bir çeşitlilikler dünyası olarak, çelişkileri içinde barındırmaya devam etmektedir. Habermas'ın belirttiği gibi, Aydınlanma projesi olarak modernlik, henüz hedeflerini gerçekleştiremediği ve çelişkilerini çözemediği için tamamlanmamıştır. Bu yüzden, modernliğin bugününü bir yeniden yapılanma süreci olarak görmek daha doğru olacaktır.

Modernity is the last human condition that the societies reached in the historical process. As the historical background of modernity, Reform movements, Renaissance and the Enlightenment played great roles in the development of modernity. In the political shape of modernity, the French and the American Revolutions were the basic elements, while the Industrial Revolution paved the way for economic modernization.The individuals who altered the God-centred world into a social world achieved to master the all external conditions from which they freed themselves. The early modernity was the one in which the individuals emerged who could take the decisions in transforming the world. At the same time, in this modernity, people became citizens whose basic rights were guaranteed by a nation-state on the basis of law. And by means of science the nature was mastered by human beings.On the other hand, as the first economic system of modernity, capitalism divided society into opposite social classes. Within the 20th century, modernity experienced important changes due to the economic realm. The transformations of modernity first took place under the collectivist rule of welfare state and secondly on the basis of neo-liberal perspective, multiculturalist and individualist era started. During the neo-liberal stage of modernity, the discussions about equality turned on liberty questions and at the same time the cultural distinctions came to the fore of societies. In turn, this created a post-modern theory that argues for the end of modernity.Post-modernism has been unsuccessful in exploring the contemporary world because of its ignorance of the openness of the principles of modernity. Modernity continues, as a world of differences, holding contradictions. As Habermas considered, modernity as the project of Enlightenment has not yet realized its purposes and therefore it is unfinished project. Thus, it is better to see the current face of modernity as a reconstruction.