Batılılaşma sürecinde Türk resminde figür mekân ilişkisi

Abstract

Bu araştırmada Osmanlı Devleti'nin Batılılaşma süreci içinde yer alan 19. yüzyılın son çeyreğinden, Cumhuriyetin Kuruluşu ile yeni bir sürece giren Türkiye'nin 1950 yıllarına kadarki dönemi içinde Türk Resim sanatında figür ve mekân ilişkisinin ele alınışı kuramsal bir çerçevede incelenmiştir.Araştırma, Türk Resminde mekân figür ilişkisini ele alan sanatçılar ve yapıtlarıyla sınırlandırılmıştır. Araştırmada Osmanlı devletinin son döneminde başlayan ve Cumhuriyetin kuruluşu ile devam eden modernleşme ve çağdaşlaşma düşüncesi ve bu değişimin, yenilik arayışının resim sanatında figür ve mekân ilişkisi çerçevesindeki etkisi ele alınmıştır. Bu değişimde Osmanlı padişahlarınca saraya davet edilen yabancı ressamlar, azınlıklar ve batıya eğitim almaya giden asker ressamların önemli katkıları olmuştur. Batılılaşma süreci ile birlikte özellikle Avrupa'da ortaya çıkan akım ve oluşumların paralelinde Türkiye de de resim sanatı gelişme göstermiştir. Bu gelişimin hızlı ve içselleştirilememiş bir gelişme olduğu söylenebilir. Çünkü batıdaki kültür sanat ortamındaki yaşanan süreç (Rönesans ve Barok gibi) Türk sanat ortamında yaşanmadığından içselleştirilememiştir. Minyatürden batı resminin genel kurallarına geçiş sürecinde figür, model sorunu, daha ortada olmayan sanat akademilerinin kuruluşu ve akademik anlamda eğitim verebilecek sanatçıların yabancı oluşu ya da yeterli olmayışına rağmen resimde çağdaş ülkelerle paralellik sağlanması açısından ilerleme olduğu görülmüştür. Resim sanatında bu değişime paralel olarak mekân ve nesnelerin daha gerçekçi ifade buluşu, nesnelerin ve en önemlisi insanın bir fotoğraf gerçekliği ya da izlenimci anlayışın romantizmle harmanlanmış yeni senteziyle, bazen dışavurumcu bir tavırda ya da soyutlanmış bir kurgu içinde yer alışı önemli bir gelişme olarak görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Resim sanatı, Resimde Figür, Resimde Mekân, Türk Resmi, Figür ve mekân ilişkisi.

This study examines how the figure and space relationship was approached in Turkish Painting in the period between the last quarter of the 19th century of Ottoman Empire that marked the Westernization process and the 1950s of Turkish Republic that represents the start of a new era in a theoretical framework.This research only focuses on the painters and artwork in Turkish Painting that tackled the figure and space relationship. The study shows how changes followed by modernism and contemporary thought influenced this relationship in the art of painting. Foreign artists invited to palaces by Ottoman Sultans, minorities and soldier painters who went to Europe made a significant contribution to this change. Turkish art of painting evolved along with the process of Westernization and art movements in Europe. It can be said that this is a rapid and uninternalized development since processes like Renaissance and Baroque was not experienced in Turkish art. Despite the figure and model problem, the late construction of art academies and incompetent or foreign scholars, a progress was seen on the transformation from miniature to general rules of western paintings. Besides this progress, a more realistic expression of space and objects started to appear in Turkish painting. The appearance of humans and objects in an expressive or abstract set up, followed by the understanding of a photographic reality of people and objects along with the new synthesis of impressionism and romanticism was considered as an important development in the art of painting. Keywords: Turkish Painting, Space in Painting, Figure in Painting, Turkish Painting, Figure and Space Relationship.