Şerif`in Yusuf u Züleyha`sı

Abstract

Ahsenü'l- kasas vasıflandırmasıyla Kur'an kıssaları içinde çok özel bir yeri olan Yusuf kıssası, dini ve beşeri yönleriyle insanlığı derinden etkilemiştir. Kitab-ı Mukaddes'in Tekvin bölümünde de geniş ve ayrıntılı olarak işlenmiştir. Edebiyat dünyasına zengin bir kaynak sunmuştur. Hikâyenin bu yönüyle evrensel kültürde çok önemli bir ortak taban oluşturduğu söylenebilir.Bu çalışmamızı Uppsala Üniversitesi Kütüphanesinde O. BJ. 22 numarada kayıtlı Eski Türk edebiyatı metinlerden olduğunu tespit ettiğimiz Şerîf mahlaslı müellifin Kıssa-i Yûsuf adlı mesnevisi oluşturmaktadır. Giriş bölümünde Yûsuf Kıssası başlığıyla Yûsuf Kıssasının Kur'an ve Tevrat'taki metinleri nakledildi. Sonrasında Arap ve Fars edebiyatında yazılan Kıssa-i Yûsuflar hakkında bilgiler verildi. Bu bölümde son olarak Türk Edebiyatında yazılan Kıssa-i Yûsuf mesnevîleri XV. yüzyıl ve öncesi yazılanlar ve XV. yüzyıl sonrası yazılanlar olarak iki grupta incelendi. Bu mesnevilerle ilgili bilgiler verildi. Birinci bölüm Şerîf ve Kıssa-i Yûsuf Mesnevîsi başlığını alır. Bu bölümde eserin müellifi, nazım şekli, vezni, yazılış sebebi ve eserin kaynaklarıyla ilgili bilgiler verildi. Bununla beraber eserin yazılış tarihinin belli olmadığından, eserin neden XV. yüzyılda yazılmış olabileceği ifade edildi.İkinci bölüm Kıssa-i Yûsuf'un incelenmesi başlığını alır. Bu inceleme Kıssa-i Yûsuf'un dış yapısı ve Kıssa-i Yûsuf'un içyapısı olarak iki grupta ele alındı. Üçüncü bölümde metnin transkripsiyon harfleri, metnin çevirisinde izlenen yol ve metne yer verildi. Son olarak da sonuç, arkaik kelimeler sözlüğü, dizin ve kaynakça konularak araştırmacıların istifadesine sunuldu. Anahtar Kelimeler: Mesnevî, Yûsuf, Zeliha, Yakûb, Eski Türk edebiyatı, Şerîf

With the title of the best of the parables, Yusuf parable which has a very special place in the Qur'an parables, affected the humanity with its religious and social aspects. It was taken in hand detailed and widely in the genesis part of the bible. It presents a rich source to literature world. It can be said that the story make a very important common platform in universal culture.Our work is ocurred by `The Mathnawi of the Yusuf Parable` by The author's whose pen name is Serif, which we have determined they are old Turkish literature passages and They are in Uppsala University Library with the registery number O.BJ.22 In the introduction part, with the title of `Yusuf Parable` It was transferred the texts of Yusuf parable in Torah and Qur'an. Finally in this part, Yusuf Zeliha mathnawis written in Turkish literature, were examined in two groups as `after 15th century and before 15th century` and informations were given about these mathnawisThe first part takes the title `Serif and Yusuf Parable Mathnawi`.In this part, it was given informations about author of the book, metre of the book, sources of the book, writing reason and verse style. However, Because of the the uncertainity of the writing date of the book, it was meant why the book might be written in 15th century.The second part takes the title `Examination of Yusuf Parable` .This examination was examined in two groups as `Interior of Yusuf Parable` and `exterior of Yusuf Parable`.In the third part, Transcription letters of the passage and the way used in the translation of the passage were given place. Finally, the result, dictionary of archaic words, index and glossary were included and presented to researchers.Key words: Mathnawi, Yûsuf, Zeliha, Yakub, Old Turkish literature, Şerîf