Dadaizm akımı kapsamında öncü sanatçılar ve eserleri

Abstract

Modern çağın oluşumunda dönüm noktası olan ve tarihte önemli bir iz bırakan 1. Dünya Savaşı ile toplumsal yıkımlar, buhranlar, psikolojik rahatsızlıklar, sosyal, ekonomik ve politik sorunlar gündeme gelmiştir. Savaş sebebiyle bulundukları şehirleri terk eden kimi yazarlar ve sanatçılar; Zürih, Berlin, Hannover, Köln, Paris ve New York gibi şehirlere sığınmışlardır. Zürih' de genç bir topluluk oluşturan bu sanatçı ve yazarlar; Hugo Ball'ın öncülüğünde `Cabaret Voltaire` isimli bir kulüpte edebiyat ve sanat alanlarında çeşitli etkinlikler gerçekleştirmiş ve isimlerini ilk olarak bu vesileyle duyurmuşlardır. Duchamp, Grosz, Ernst, Schwitters, Janco ve Arp gibi öncü sanatçılar tarafından başlatılmış olan bu harekete `Dada` ismi verilmiş ve Dadaizm; rastlantısal oluşan olayları, gelenekselliğe karşı estetizmi, kurallara karşı kuralsızlığı, var olan sanat ve savaş ile kültürel değerleri reddeden bir akım olarak gündeme gelmiştir. Dadaizm ile birlikte; Zürih'te salt ve yalın yapılı doğaçlamayla yakalanan geometrik kompozisyonlar, Berlin'de toplumsal anlamlar barındıran siyasi yapıtlar, Köln'de portreli kolaj ve montajlar, Hannover'da `Merz` kavramıyla ağrılı ve yıkıcı ruhu anlatan düzenlemeler, New York'ta deneysel nesneler ile fotoğrafik çalışmalar ve Paris'te ise; şair Breton eşliğinde verilen provokatif eserler dönemin ilgi odağını oluşturmuştur. Dadaist tavırları ile öne çıkan sanatçılar; Jean Hans Arp, Marcel Duchamp, Marcel Janco, George Grosz, Man Ray, Kurt Schwitters, Max Ernst olarak sıralanabilmektedir. Modern sanatın dönüm noktası olarak görülen Dada hareketi, günümüz sanatında yeni ifade biçimlerinin gelişimine ilham kaynağı niteliğindedir.

Social devastations, depression, psychological disorders, social, economic and political problems have emerged with World War I, which was a turning point in the formation of the modern age and left an important mark in history. Some writers and artists who left their hometowns due to war, sought refuge in cities like Zurich, Berlin, Hannover, Cologne, Paris and New York. These artists and writers who have formed a young community in Zurich, have performed various activities in literature and arts in a club named `Cabaret Voltaire` under the leadership of Hugo Ball and became famous this way. This movement, initiated by pioneering artists such as Duchamp, Grosz, Ernst, Schwitters, Janco and Arp, was given the name `Dada` and Dadaism was regarded as a movement that rejects incidental events, aesthetics against traditionalism, irregularity against rules, existing art and war, and cultural values. Along with Dadaism, the geometric compositions captured with pure and simple improvisations in Zurich, the political artworks that have social meanings in Berlin, the collage and assemblies with portraits in Cologne, the formations that describe the painful and destructive spirit with the concept of `Merz` in Hannover, the experimental objects and photographic artworks in New York and the provocative artworks given accompanied by the poet Breton in Paris have been the focus of interest at that time. The artist with the Dadaist attitude can be listed as Jean Hans Arp, Marcel Duchamp, Marcel Janco, George Grosz, Man Ray, Kurt Schwitters, Max Ernst. The Dada movement, considered as a milestone in modern art, is an inspiration to the development of new forms of expression in contemporary art..