Adölesan Voleybolculara uygulanan yapılandırılmış grup müdahalesinin yeme tutumu, depresyon düzeyi, beden algısı ve benlik saygısı üzerine etkisi

Abstract

Yeme bozuklukları, yeme davranışının ciddi düzeyde bozulduğu psikiyatrik rahatsızlıklardır. Bu çalışmanın amacı; sporcularda sıkça karşılaşılan yeme davranışı bozukluklarının, birey merkezli grupla psikolojik danışma ve beslenme odaklı psikoeğitim çalışmasının terapötik etkilerinden yararlanılarak azaltılmasıdır.Bu araştırma, ön test- son test uygulamalı deney ve kontrol gruplarının kullanıldığı deneysel bir araştırma olarak tasarlanmıştır. Aynı ligde müsabakalara katılan toplam 24 adölesan kız voleybolcu (14-17 yaş) gönüllü olarak çalışmaya katılmıştır. Ön test uygulaması sonuçlarına göre seçkili olarak bir voleybol takımı kontrol (12 kişi), bir voleybol takımı da deney grubu (12 kişi) olarak belirlenmiştir. Deney grubunda yer alan 12 sporcuya 12 oturumdan oluşan 'Yeme Bozuklukları Müdahale Programı' uygulanmıştır. Kontrol grubundaki sporculara ise herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır.Müdahale programını değerlendirmek amacıyla; Yeme Tutumu Testi (YTT), Hollanda Yeme Davranışı Anketi (DEBQ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beden Algısı Ölçeği (BAÖ), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (BSÖ) ön test ve son test olarak kullanılmıştır. Sporcuların genel vücut yapısını ve vücut yağ yüzdesini belirlemek amacıyla antropometrik ölçümleri alınmıştır. Ayrıca katılımcıların beslenme durumunun belirlenmesinde 24 saatlik 'Besin Tüketim Kayıt Formu' kullanılmıştır. Müdahale programı sonunda deney grubunun YTT, BDÖ ortalamalarında azalma olduğu, BAÖ puan ortalamalarında ise artış olduğu görülmüştür. Deney grubundaki sporcuların YTT, BDÖ ve BAÖ ön test ve son test puanları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (p<0.05). Bununla birlikte; müdahale programı sonunda deney grubunun DEBQ ve BSÖ puanları, antropometrik ölçümleri, günlük ortalama enerji ve besin öğeleri tüketim miktarları arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir farka rastlanmamıştır (p>0.05). Herhangi bir müdahale uygulanmayan kontrol grubunun ise yağsız vücut kütlesi ve vücut yağ ağırlığı dışında, ön test- son test puanlarının tamamında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç olarak, adölesan voleybolculara uygulanan yapılandırılmış müdahale programının, sporcuların yeme tutumu, depresyon düzeyi ve beden algısı üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu bulunmuştur.

Eating disorders are psychiatric diseases in which eating behavior is severely impaired. The purpose of this study is to reduce eating behavior disorders that are known to be common among athletes by using the therapeutic effects of psychological counseling and nutritional focused psychoeducational study in individual-centered groups.This study was designed as an experimental study in which experimental group and control group are used who performed pretest and posttests. A total of 24 female athletes (14-17 years old) who attend competitions in the same league voluntarily participated in this study. According to the results of pretest application, a selected volleyball team was determined as control (12 athletes) and experiment (12 athletes) groups. 12 athletes in the experimental group performed 'Eating Disorders Intervention Program' which involves 12 sessions. Athletes in the control group were not intervened. In order to evaluate the intervention program; Eating Attitudes Test (EAT), The Dutch Eating Behavior Questionnaire (DEBQ), Beck Depression Inventory (BDI), Body Image Scale (BIS), Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES) were used as pretest and posttests. In order to determine general body structure and body fat percentage, anthropometric measurements were calculated. Also, `24-h Dietary Form` was used for determination of the nutritional status of participants.At the end of the intervention program, it was found out that EAT, BDI mean points of the experimental group were significantly reduced and BIS mean point of the experimental group were significantly increased. Athletes in the control group showed no statistically significant difference between pretest and posttest points (p<0.05). Additionally, a statistically significant difference could not be found in DEBQ and RSES points, anthropometric measurements, daily mean energy and food substance consumption amounts in the experimental group (p>0.05). The control group which was not intervened show no statistically significant difference in the entire pretest-posttest results apart from fat-free body mass and body fat weight (p>0.05). In conclusion, it was found out that structural intervention program, performed on adolescent volleyball players has positive effects on their eating attitudes, depression level and body image.