Farklı spor dallarındaki sporcu, seyirci ve yöneticilerin küresel vatandaşlık ve saldırganlık ilişkisi (Adana – Mersin ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı farklı spor dallarındaki sporcu, seyirci ve yöneticilerin küresel vatandaşlık ve saldırganlık düzeyleri arasında ilişki olup olmadığının araştırılmasıdır. Araştırmanın evrenini, Adana ve Mersin illerinde bulunan sporcular, seyirciler ve yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise evrenden tesadüfi olarak seçilen, 18 yaş ve üzeri 200 profesyonel sporcu, 514 seyirci ve 71 yönetici olmak üzere toplam 785 katılımcıdan oluşmaktadır. Bu araştırmada, veri toplama aracı olarak Morais ve Ogden (2011) tarafından geliştirilen, İbrahim Fevzi Şahin ve Fatih Çermik tarafından Türkçeye uyarlanan `Küresel Vatandaşlık Ölçeği`, ile İpek İlter (Kiper) tarafından geliştirilen `Saldırganlık Envanteri` (Kiper 1984) kullanıldı. Ayrıca, katılımcıların demografik özelliklerini tespit etmek için araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanıldı. Araştırma problemlerine cevap bulmak için deneklere uygulanan anketler bilgisayar ortamına SPSS 15,0 ile girildi. Araştırma sonucunda; sporcuların küresel vatandaşlıkları ile cinsiyet, yaş ve spor yapma sürelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemektedir (p>0.05). Ancak, öğrenim durumlarında küresel vatandaşlık ölçeğinin, küresel yetkinlik alt boyutunda, aylık gelirin ise küresel sosyal sorumluluk alt boyutunda anlamlı fark olduğu tespit edildi (p<0.05). Saldırganlık durumlarında ise cinsiyet değişkeninde atılgan saldırganlığın kadınlarda erkeklere oranla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu tespit edildi (p<0.05). Öğrenim durumu değişkeninde de, yıkıcı saldırganlık alt boyutu ile edilgen saldırganlık alt boyutunda orta öğretim eğitim düzeyine sahip olanların üniversite eğitimine sahip olanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu tespit edildi (p<0.05). Yaş değişkeninde de yıkıcı ve edilgen saldırganlık alt boyutları ile toplam saldırganlıkta 20 yaş ve altı sporcuların, 21-25 yaş ile 31 yaş üstüne göre anlamlı düzeyde fark olduğu tespit edildi (p<0.05). Spor yapma süresinde ise toplam saldırganlığın 6-10 spor yapanın 16 yıldan fazla spor yapana göre anlamlı düzeyde fark olduğu görüldü (p<0.05). Spor yöneticilerinde; küresel vatandaşlık ile çalışmaya katılanların demografik özelliklerinin herhangi birinde anlamlı bir farklılık tespit edilmedi (p>0.05). Ancak, saldırganlık durumlarına ilişkin, yaş değişkeninde atılgan saldırganlık alt boyutunda 31-40 yaş arası grubun 30 yaş ve altı ile 41 yaş ve üstünde anlamlı düzeyde fark olduğu tespit edildi (p<0.05). Aylık gelir değişkeninde ise, edilgen saldırganlık alt boyutunda 2000 TL ve daha az aylık gelire sahip olanların 3001 TL daha fazla olanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu tespit edildi (p<0.05). Seyircilerde; cinsiyet değişkenine göre toplam küresel vatandaşlık, küresel sivil katılım ve sosyal sorumluluk alt boyutlarında anlamlı farklılık tespit edildi (p<0.05). Müsabakalara gitme durumunda da toplam küresellik, küresel sivil katılım ve küresel yetkinlik alt boyutlarında anlamlı farklılık tespit edildi (p<0.05). Seyircilerin saldırganlık durumunda ise sadece cinsiyet değişkeninde erkek seyircilerin kadın seyircilere göre yakıcı saldırganlık alt boyutunda anlamlı düzeyde farklılık olduğu tespit edildi (p<0.05).Anahtar Kelimeler: Küresel Vatandaşlık, Saldırganlık, Sporcu, Seyirci, Spor Yöneticisi

The purpose of this study is to investigate whether there is a relationship between agression levels and global citizenships of athletes, audiences and managers from different sports branches. The population of the investigation consist of athletes, managers and audiences living in Adana and Mersin providences. The samples of investigation consist of 785 subject which are 71 manager, 514 audience and 200 professional athletes above 18 age who were selected randomly. Global citizenship scale'' which was developed by Morais and Ogden (2011) and adapted to Turkish by İbrahim Fevzi Şahin with Fatih Çermik, and ''Agression Inventory'' developed by İpek İlter (Kiper, 1984) were used as data collection tool. In addition, in order to determine demographic characteristics of participants; an individual information form were used which was developed by the researcher. The questionnaires that were applied to participants in order to find answers to research problems, were entered to computer environment by using SPSS 15,0. Following the research, there was no statistically significant difference between the global citizenship and exercise duration, age and gender of athletes (p>0.05). However, global citizenship scale;it was determined that in global competence sub-dimension, and monthly income and social responsibility sub-dimension are significantly different (p<0.05). In their agression status, in gender variable; the impulsive agression in women is significantly higher then men (p<0.05). In educational status variable; in destructive agression sub-dimension and passive agression sub-dimension; it was determined that the people who have secondary education are significantly higher than people who have university education (p<0.05). In age variable, with the destructive passive agression sub-dimensions, in total agression, athletes who are 20 and less, are significantly different than athletes who are 21-25 and 31 (p<0.05). In exercise duration; the total agression is significantly higher in athletes doing physical exercise for 6-10 year than athletes doing physical exercise for more than 16 years (p<0.05).In sports managers; there were no significant difference in any of demographic characteristics and global citizenships (p>0.05). However, related to agression status; in age variable in impulsive agression sub-dimension, it was determined that there is a significant difference between 31-40 age group, 30 and less and 41 and above age groups (p<0.05). In monthly income variable, in passive agression sub-dimension it was determined that people who have 2000 TL and less monthly income, are significantly higher than people who have 3001 TL and more monthly income (p<0.05).In audiences; according to gender variable, it was determined that there is a significant difference in total global citizenship, global civil participation and social responsibility sub-dimension (p<0.05). In competition status, it was determined that there is a significant difference in total globalism, global civil participation and global competence sub-dimensions (p<0.05). In agression status of audiences, only in gender variable; male audiences are significantly different than female audiences in destructive agression (p<0.05).Keywords: Global Citizenship, Agression, Athlete, Audience, Sports Manager