Elit atletlerin problem çözme becerilerinin stresle başa çıkma tarzları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı elit atletlerin stresle başa çıkma ve problem çözme becerilerinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini, Mersin, Kütahya, Kırıkkale, Gaziantep, Aksaray, Ankara illerinde bulunan elit atletler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi 113 kız,115 erkek toplam 228 katılımcıdan oluşmaktadır.Bu araştırmada, veri toplama aracı olarak Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilen, Şahin, Şahin ve Heppner (1993) tarafından Türkçe'ye uyarlanıp güvenirlik ve geçerlik çalışmaları yapılan'' Problem Çözme Envanteri'' yer almaktadır. Diğer bir veri toplama aracı olarak Folkman ve Lazarus(1980) tarafından geliştirilen ve Şahin ve Durak(1995) tarafından Türkçe'ye uyarlanan ''Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği'' kullanıldı. Ayrıca, katılımcıların demografik özelliklerini tespit etmek için araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanıldı. Araştırma problemlerine cevap bulmak için deneklere uygulanan anketler bilgisayar ortamına SPSS 15.0 ile girildi.Araştırma sonucunda; atletlerin problem çözme becerilerine ait puanların yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Aceleci yaklaşım problem çözme beceri puanlarının branşa göre anlamlı farklılık gösterdiği bulgusu elde edildi(F=2,679;p<0,05). Kaçınan yaklaşım problem çözme beceri puanlarının branşa göre anlamlı farklılık gösterdiği bulgusu elde edildi(F=3,052;p<0,05). Düşünen değerlendirici, kendine güvenli ve planlı yaklaşım problem çözme beceri puanlarının branşa göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Problem çözme becerilerine ait puanların atletizmle uğraşma süresine göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Problem çözme becerilerine ait puanların ailede lisanslı sporcu olması durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Problem çözme becerilerine ait puanların ailede lisanslı sporcunun yakınlık derecesine göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Stresle başa çıkma tarzlarına ait puanların cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05).Stresle başa çıkma tarzlarına ait puanların yaş gruplarına göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Stresle başa çıkma tarzlarına ait puanların branşa göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Stresle başa çıkma tarzlarına ait puanların cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Stresle başa çıkma tarzlarına ait puanların atletizmle uğraşma süresine göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05). Stresle başa çıkma tarzlarına ait puanların atletizmde en iyi dereceye göre anlamlı farklılık göstermediği bulgusu elde edildi(p>0,05).Anahtar Kelimeler: Problem Çözme, Stresle Başa Çıkma, Elit Atlet.

The purpose of this studyis to investigate problem solving and coping with stress skill of elite athletes. Population of this study consist of elite athletes who live in Kütahya, Kırıkkale, Gaziantep, Aksaray and Ankara provinces and sample of this study consisted of 228 participants (113 Female, 115 Male).''Problem Solving Skills Inventory'' which was developed by Heppner and Peterson (1982) and reliability and validity studies completed and adopted to Turkish by Şahin, Şahin and Heppner (1993) took place in this research. As an another data collection tool '' Coping with Stress Styles Scale'' which was developed by Folkman and Lazarus (1980) and adopted to Turkish by Şahin and Durak (1995) was used. In addition, in order to determine demographical characteristics of participants; personal information form which was developed by researcher. Questionnaires applied to participants to find an answer to the research questions were entered to computer by SPSS 15.0 package.As a result of study, it was obtained that scores related to problem solving skills of athletes did not show any significant difference (p>0,05) according to age groups. It was determined that Hasty approach problem solving skill scores showed a significant difference (F=2,679;p<0,05) according to branch. Avoider approach problem solving skills scores showed a significantt difference (F=3,052;p<0,05) according to branch. Regardful – evaluator, self-confident and planned approach problem solving skills did not show a significant difference (p>0,05). according to branch. Scores according to ''licensed athlete in family'' status related to problem solving skills did not show a significant difference (p>0,05). Scores according to '' degree of athlete in family '' did not show any significant difference (p>0,05). Scores related to coping with stress styles did not show a significant difference (p>0,05) according to gender.Scores related to coping with stress styles did not show a significant difference (p>0,05) according to age groups. Scores related to coping with stress styles did not show a significant difference (p>0,05). according to branch. Scores related to coping with stress styles did not show a significant difference (p>0,05) according to gender. Scores related to coping with stress styles did not show any significant difference (p>0,05) according to duration dealing with Track and Field and finally it was determined that scores related to coping with stres did not show any significant difference (p>0,05) according to the best scores in Track and Field.Keywords: Problem solving, Coping with stres, Elite Athlete.