Borlu çimentoların teknik özellikleri üzerine melasın etkisi

Abstract

IV BORLU ÇİMENTOLARIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE MELASIN ETKİSİ Bengü Ertan Kimya Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, 2003 Tez Danışmanı : Doç. Dr. Asım Olgun ÖZET Dünya bor rezervlerinin önemli bir kısmı Türkiye'dedir. Bilindiği gibi bor minerali cam, seramik, tararı, metalürji, nükleer ve temizlik gibi sanayi alanlarında kullanılmaktadır. Bor ve türevlerinin üretimi sonucunda önemli miktarda atık oluşmaktadır. Bu atıkların başka bir sanayi dalında katkı maddesi olarak kullanımı,hem ekonomik açıdan hem de çevre kirliliğinin engellenmesi açısından önemlidir. Ayrıca atıkların hepsi öğütülmüş madde olduğundan enerji tasarrufu da sağlamaktadır. Son yıllarda bor atığı, termik santral taban külü ve uçucu külünün katkı maddesi olarak çimento harcına katılmasıyla ilgili çalışmalar yapılmış, verimli sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmalar sonucunda bor atığının %5 oranında kullanımının uygun olduğu ve taban külü ve uçucu külün %5-15 arasında kullanılabileceği bulunmuştur. Özellikle taban külü ve uçucu külün çimentonun eğilme ve basınç dayanımlarını artırdığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada portland çimentosuna katkı maddesi olarak Bandırma Borik Asil İşletmesi atığı, Seyitömer Termik Santrali uçucu külü ve Kütahya Şeker Fabrikası melası kullanılmıştır. Çalışmanın amacı, portland çimentosu üretiminde kullanılan doğal âlçıtaşı yerine borik asit üretim atıklarının kullanılabilirliği ve bu atıkların değişik oranlarda uçucu kül ile birlikte kullanıldığında çimentonun fiziksel ve mekanik özelliklerine etkisini incelemektir. Ayrıca beton mukavemeti üzerine şeker fabrikası şeker üretim atığı olan melasın etkisi incelenmiştir. Bulunan sonuçlar standartlarla karşılaştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Basınç dayanımı, bor, çimento, eğilme dayanımı, şeker melası, taban külü, uçucu kül.

THE EFFECT OF MOLASSES ON THE TECHNICAL PROPERTIES OF CEMENT CONTAINING BORON MINERAL Bengii Ertan Chemistry, M.S. Thesis, 2003 Thesis Supervisor : Assoc. Prof. Asım Olgun SUMMARY Large parts of the boron mineral reserves in the world are in. Türkiye. It's well known that boron minerals are used in some industrial areas such that glass, ceramic, agriculture, metalurgy, nucleer and cleanning. Large quantity of industrial wastes are used during the boron enrichment process and production of boron deriaties. The use of these wastes as a raw materials in other sectors is important both economical and envirenment point of view. The use of wastes also result in the reduction of energy costs due to their refined properties. Recently experimental progress has been made on the utilization of chemical waste containing boron minerals, bottom ash and fly ash as cement admixture. Results of these experimental studies was reported that wastes containing boron minerals could be used up to 5% by weight of Portland cement. Bottom ash and fly ash can be used between 5-15% by weight of Portland cement. Expecially it was found that bottom ash and fly ash increase the bending and compressive strenght. In this study, borogypsum was supplied from Bandırma Boric Acid Factory, fly ash from Seyitömer Termic Central and molasses from Kütahya Sugar Factory. The aim of this study was to investigate utialization of these waste instead of natural gypsum in the production of portland cement and the effects of the incorporation of these waste on the physical and mechanical properties of cement. Apart from this, the effects of molasses which is by product of sugar industy on the concrete strenghts was investigated and the results were compared with the standarts. Keywords: bending strenght, boron, bottom ash, cement, compressive strenght, fly ash. molasses.