Uluslararası Para Fonu ve Türkiye ilişkileri

Abstract

ÖZET Bu tezde, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) kuruluşu, yönetim yapısı ve Türkiye ilişkileri ele alınmıştır. Teziz tamamında, İkinci Dünya Savaşı 'nın ardından uluslararası para sistemini düzenlemek amacıyla kurulan Fon' un, kuruluşundan günümüze kadar ülke ekonomileri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bretton Woods sisteminde IMF'ye verilen rol anlatıldıktan sonra Türkiye örneği ele alınmıştır. IMF'nin kuruluşunda ve yönetiminde en önemli kota sahibi olan A.B.D. 'nin Fondaki etkisi ve bu kuruluş aracılığıyla liberal dünya düzeni kurma hedefleri gösterilmeye çalışılmıştır. Geleneksel istikrar programlarında IMF'nin başarısızlığı Türkiye ekonomisi üzerindeki incelemelerimiz sonucu görülmüştür. Bu başarısızlığın nedenleri hem IMF, hem Türkiye açısından incelenmiştir. IMF'nin üç temel organı; Guvernörler Kurulu, Yönetim Kurulu ve Başkan ve sekreteryadır. Fon'un temel faaliyeti ödemeler dengesizliği içindeki üye ülkelere kredi imkanları sağlamaktır. Türkiye'nin üyeliğindeki temel değerler verilmiştir.Ülke ekonomisinde etkileri olan istikrar programlan temel politikaları ile ele alınmıştır. IMF tarafından kabul edilen istikrar programları; KİT ürünlerine zamlar, yüksek oranlı devalüasyonlar, bütçe açıklarını kapatmak amacıyla büyük miktarlarda harcama kısıcı iktisat politikalarını içermektedir. Türkiye'nin kredi için IMF'ye başvuru öncesi ülkede enflasyon, ödemeler dengesi açıklan, işsizliğin artması ve eksik kapasite kullanımı sonucu üretimde düşmeler görülmüştür. Türkiye istikrar programlarının uygulanmasından kısa bir süre sonra ödemeler dengesinde bir düzelme yaşadıysa da, bu gelir dağılımında bozulmalara neden olmuştur.

VI SUMMARY In this thesis, the establishment, management structure and the Turkish relationship of International Monetary Fund (IMF) had been considered. Throughout the thesis, the effect of the Fund which was established following the Second World War to arrange international monetary system, had been tried to be studied beginning from its establishment till today. After the role of IMF given by Bretton Woods system had been showed Turkey example was discussed. The influence of U.S.A. in the Fund which had the most important quota in the establishment and management of IMF and its politics through building a liberal world order by means of this institution had been tried to be shown. The failure of traditional stability programs of IMF had been seen as a result of our examination of Turkish economy. The reasons of this failure have been tried to be studied with regard to both IMF and Turkey. The major organs of IMF are Governors Committee, Management Committee and the President and Secretary. The major function of the fund is to provide credit option to the member countries who have unbalanced payments. The stand-by programs that have effects on state economies had been discussed with their major politics. The stand-by programs accepted by IMF included economical politics as price increase to Public Economic Corporation, high rate devaluations, reduction of expenditures to overcome budget deficits. Before Turkey applied to IMF for credit, inflation, deficit in balance of payment, increase in the unemployment rate and decrease in production due to in sufficient capacity usage had been observed in the country. Although Turkey had experienced some kind of improve in its balance of payment or short time after the application of stand-by programs, this in turn caused deficiencies in income distributions.