Doğalgaz şebeke tasarımı, işletmede karşılaşılan problemler ve örnek bir uygulama

Abstract

IV DOGALGAZ ŞEBEKE TASARIMI, İŞLETMEDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE ÖRNEK BİR UYGULAMA Murat TUFAN Makine Mühendisliği, Yüksek Lisans Tezi, 2003 Tez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Rahmi ÜNAL ÖZET Bu çalışmada dünyada kullanımı sürekli artan, özellikleri bakımından diğer fosil yakıtlara oranla daha temiz, ucuz, konforlu, taşımacılığı kolay, çevresel etkileri daha iyi, daha geniş işlem imkanları olan doğal gazın, toplama, iletim ve dağıtım hatları ile bu hatlar üzerinde bulunan ve bulunmasıyla fayda sağlanabilecek elemanlar ve donanımlar, doğalgaz dağıtım şebekelerinde kullanılacak matematiksel analiz yöntemleri ve doğalgaz hatlarında yaşanılan çeşitli problemler ele alınacaktır. Doğalgazın geniş bir teknik, ekonomik ve ticari sektör olması bakımından ilk bölümde genel bir tanıtım ve değerlendirme yapılmıştır. Birincil enerji kaynakları arasında kullanımı gittikçe artan doğalgazın sektörel olarak genel bir analizi ile giriş yapılmıştır. İkinci bölümde doğal gazın fiziksel ve termodinamik özellikleri ile ilgili olarak bir tarama yapılarak bu özelliklerin değişimi ve gazın davranışı incelenmiştir. Üçüncü bölümde, gaz taşımacılığının teorik esasları ele alınarak önemli hususlar belirtilmiştir. Gazın akışına ilişkin temel ve özel akış denklemleri ve denklem parametreleri etraflıca açıklanmıştır. Dördüncü bölümde gaz dağıtım ve iletim ağlarında matematiksel çözümleme ve analiz metotları anlatılmıştır. Özellikle doğalgaz hatlarının boyutlandırılmasında ve etüdünde kullanılan bilgisayar programlarının temelleri olan bu modelleme ve analiz yöntemleri ele alınmıştır. Daha sonraki bölümde gaz dağıtım hatlarında yaygın olarak kullanılan ve öncelikle tercih edilen polietilen şebeke tekniğinin özellikleri tanıtılacaktır. Sonraki bölümlerde doğalgaz iletim ve dağıtım hatlarının işletmeciliğinde karşılaşılan bir takım temel problemler irdelenmiştir. Kütahya-Atakent toplu konut alanının şebeke tasarımı ve maliyet hesaplamaları yapılmıştır. Son bölümde bu tez çalışması ile genel bir değerlendirme yapılarak öne çıkan hususlar belirtilmiştir. Anahtar Kelimeler: Doğal gaz, Şebeke tasarımı

NATURAL GAS PIPELINE DESIGN, PIPELINE PROBLEMS AND A CASE STUDY Murat TUFAN Mechanical Engineering, M.S. Thesis, 2003 Thesis Supervisor: Assist Prof. Rahmi ÜNAL SUMMARY In this work, the natural gas which is used increasingly in the world, cleaner, cheaper, more comfortable, easier to transport, better for the nature and vaster oppurtinity to be used than the other fossil fuel will be utilized, the methods of mathematical analysis for the contrubition networks of natural gas, and the last, some kind of problems for the natural gas networks. In the first part, a general introduction and evaluation is told because of the natural gas is a technic, economic and commercial sector. A general analysis as sectoral dimension of the natural gas which has an increasing usage among the primary energy sources is given as introduction. In the second step, the physical and thermodynamic features of natural gas will be searched, and the changing in these features and behaviour of gas will be investigated. In the third step, the teoric foundations for the transportation will be clarified. In the forth step, the mathematical solving and analysis methods in the gas distrubition and transmission network is told. The basic of computer programs based on these modelling and analysis method which is used for building and searching natural gas networks is especially told. In the next step, the features of polyethylen network technic which is first prefered and widely used will be introduced. In the following part, a several basic problems in the managership of transmission and contrubition networks of natural gas is researched. In the last part, the foremost matters is explained with this thesis by evaluating the subject generally. Keywords: Natural gas, Pipeline desing