Liberalizm: Tarihsel kökenleri, felsefi kökenleri ve temel ilkeleri

Abstract

Liberalizmle ilgili bu çalışma liberalizmin temel ilkelerim olduğu kadar tarihsel ve felsefi kökenlerini de incelemektedir. Çalışma doğal olarak liberalizmi bir ahlak, ideoloji, sosyal ilişki ve siyasal bir sistem, kısaca hayatin tümüne yansıyan bir biçim olarak oluşturan tarihsel ve felsefi şartlarla ilgilenmektedir. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Tarihsel kökenler birinci bölümde, felsefi arkaplan ikinci bölümde açıklanırken liberalizmin temel ilkelerini üçüncü bölümde ele aldık. Birinci bölüm tarihsel açıdan liberalizmi sağlam temellere oturtan sosyal, siyasal, ekonomik süreçlerin genel bir açıklamasını vermektedir. İlk olarak, feodalizm, ticaretin gelişmesi, şehirlerin ortaya çıkması, merkantilizm, keşifler, kolonizasyon ve sanayi devrimi gibi ekonomik gerçekliklerin sosyal ve siyasal duruma etkileri incelendi. İkinci olarak feodalizm, kilise, kilise - devlet çatışması, kolonizasyon ve rönesans gibi sosyal gerçekliklerin ekonomik ve siyasal olaylara etkisi ele alındı. Son olarak kilise, burjuvazi, kentlerin yükselişi, merkezi krallıklar, reform, Amerikan ve Fransız devrimleri gibi siyasal olayların sosyal ve ekonomik duruma etkileri açıklandı. İkinci bölümde liberalizmin felsefi kökenlerini sunmaya çalıştık. Liberalizmi kuran ve geliştiren düşünürler, herbirinin teoriye katkıları vurgulanarak, ele alındı. John Locke, devletin amacı, toplum sözleşmesi ven mülkiyet konusundaki fikirlerinden dolayı liberalizmin kurucusu olarak kabul edildi. David Hume, faydacılık ve özgürlüğün insanın doğası olduğu yönündeki inancıyla değerlendirildi. Adam Smith doğal düzen, görünmez el ve sınırlı devlet teorilerinin en önemli düşünürü, Jeremy Bentham faydacılığı geliştiren fikir adamı olarak incelenirken John Stuart Mill bireysel faydanın maksimizasyonunu teorize etme yönündeki çabalarıyla ele alındı. Herbert Spencer, sosyal ayıklanma, rasyonel birey ve saf anlamda laissez faire kuramları içinde değerlendirildi. Son olarak Benjamin Constant ve Alexis de Tocqueville'in özgürlük, eşitlik ve demokrasi üzerine düşünceleri ve bunların liberalizm ile ilişkileri hakkındaki görüşleri ele alındı. Son bölüm liberalizmi kuran ve onu diğer siyasal sistemlerden ayıran temel ilkeleri incelemiştir. Liberalizmin birinci ilkesi kişiyi birey olarak ele alan, fikirlerine ve eylemlerine özgürlük veren ve onu toplum ile devletin asıl amacı olarak kabul eden Bireyciliktir. İkinci ilke olan Özgürlük liberalizmin anlamını ifade eder ve bireyin herhangi bir dış etki ve zorlama olmadan hareket edeceğine inanır. Üçüncü ilke Doğal Düzen, Kendiliğinden Düzen ve Piyasa Ekonomisi birey çıkarırım maksimizasyonunu ve özgürlüğün üzerinde harmanlandığı çatışma ve gelişme alanını gösterir. Dördüncü ve son ilke olarak Liberal Devlet ilkesi sınırlı devlet ve liberal demokrasiye dayanır. Bu ilke liberalizmin üzerinde yükseldiği siyasal yapıyı gösterir. Çalışma nesnel olarak liberalizmin penceresinden liberalizmin tarihsel ve felsefi kökenleriyle temel ilkelerinin özlü bir açıklamasını yapmaya çalışmıştır.

This study concerning with liberalism examines the historical and philosophical origins of liberalism as well as its main principles. Naturally it deals with the historical and philosophical circumstances which established liberalism as an ethic, ideology, social relation and a political system, in short as a mode reflecting totaly to our daily life. This search consists of three chapters. While demonstrating the historical roots in the first chapter and philosophical background in the second one, we examined its elemantary principles in the third chapter. The first chapter gives an brief explanation of social, political and economical processes which firmly rooted liberalism in historical view. First the effects of the economical realities, that is feudalism, the rise of the trade, the existing of the bourges, merchantilism, discoveries, colonization and industrial revolution, on social and political condition are studied. Secondly the effects of the social realities like feudalism, church, church-state conflict, colonization and renaissance, on political and economical events is taken up. Finally the effects of the political events which are regarded as church, bourgeoisie, the rise of the bourges, central states, reformation, American and French revolutions on social and economical condition is examined. In the second chapter we tried to present the philosophical fundemantals of Liberalism. The political thinkers who created and progressed the theory of liberalism, by emphasizing the attempts of each toIV the theory, are examined. John Locke is regarded as the founding father of liberalism, because of his ideas about the goal of the state and social contract and property. David Hume is taken up for his belief about utilitarianism and freedom to be the nature of human. While regarding Adam Smith as the most important philosopher of natural order, invisible hand and limited state and Jeremy Bentham as the thinker developing utilitarianism, we took John Stuart Mill for his attempts to theorize the maximization of the individual's benefit. Herbert Spencer is studied in the notions of the social selection, rational individual and.purely, laissez faire. In the end Benjamin Constant and Alexis de Tocqueville are examined for their thoughts on freedom, equality and democracy and their ideas about relations of the mentioned concepts with liberalism. The last chapter concerns with the primary principles that construct liberalism and seperates it from the other political systems. The first principle of liberalism is individualism which respects the person as individual, gives freedom to his thoughts and actions, and regards the individual as the aim of the society and state. The second principle freedom expresses the meaning of the liberalism and believes that the individual will act without any external effect and supress. Natural order, spontaneous order and market economy, the third principle, depends on the conflict and progress arena on which the maximization of indivudual interest and freedom are harmonized. The fourth and the last principle is liberal state which depends on limited state and liberal democracy. That principle indicates the political formation that liberalism binds on. The study tried to give a brief explanation of the historical and philosophical roots of liberalism with its main principles objectively from the view of it.