Türk Hayatı mecmuasının Türk kültür hayatına etkisi ve metin incelemeleri

Abstract

ÖZET Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nezdinde Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı'nda yapılan Yüksek Lisans tezleri genellikle mecmualar üzerine yapılmıştır. Biz de, Fazlı Necip'in 1 Mart 1341 (1925) - 15 Mart 1926 tarih leri arasında on Uç ay. çıkartmış olduğu ve 15 günde bir okuyucularıyla buluşan Türk Hayatı` adlı mecmuayı incelemek ve eski yazıyla yazılmış metinlerden bazılarını günümüz harflerine çe virmek istedik. Ancak bizim üzerinde çalıştığımız Türk Hayatı mecmuasının şekil ve muhteva itibariyle diğerlerinden çok farklı oluşu, tahlili fihristini de onlardan tamamen farklı bir şekilde yapmamızı gerektirmiştir. Bu itibarla fihristi iki şekilde düzenlemek mecburiyeti doğmuştun 1- Konu fihristini `İçindekilerin Yazı Adına Göre Sıralanışı` başlığı adı altında, 2- Mecmua içeriğini sayı itibariyle göstermek için de `Türk Hayatı'nın İçindekiler (Sayıya Göre) ` başlığı altında inceledik. Tez çalışmasını da iki bölümde inceledik: Birinci bölümde `Türk Hayatı' Mecmuası Hakında` genel inceleme ve değerlendirme yaptık, ikinci bölümde ise `'Türk Hayatı'ndan Seçme Metinler` başlığı altında eski yazıdan yeni yazıya çeviri yaptık. Türk Hayatı mecmuasında toplam 766 kalem yazı mevcuttur. Biz bu yazılan çeşitli konu lara göre tasnif yaptık ve 64 adet yazıyı aslına sadık kalarak latin alfabesine çevirdik. Fazlı Necip'in `Program` başlıklı yazısı ile mecmuanın tek şiiri, Mithat Cemâl Kuntay'ın `Annemin Kabrinden Semaya Hitap` adlı şiiri ve ünlü kişilere ait hikmetli sözlerin bulunduğu `Malûmat Hazinesi` bu çalışmalarımızın başlangıcım oluşturdu. Daha sonra Fazlı Necip'in hazırladığını tahmin ettiğimiz `Türk Tarihinin Büyük Şahsiyetleri` serlevhalı araştırma ve kısa biyografik y azıların tamamını çevirilerimiz araşma kattık. Tarihten Sayfalar` serlevhalı `Rumeli'ni Neden Kaybettik?` tarihî araştırma yazılarının bir kısmım aslına sadık kalmak kaydıyla latin alfabesine çevirdik. Bu bölümdeki çevirilerimiz mecmuanın birinci cildini kapsayan yazılar oldu. Mecmunın edebî-mizâh kısmının önemli bir kısmım kapsayan küçüklü büyüklü hoş söz ler, küçük, komik fıkralar ve bilmecelerin yanısıra belli başlı olarak ele alacağımız `Millî Fıkralar` başlığı altında yayımlanan 84 adet fıkra vardır. Biz, bu kısımda güzel ve komik olan sekiz adet fıkrayı örnek olması hasebiyle yeni yazıya çevirdik. Çevirilerimizin en sonunda ise `Son Günlerde Neler Olmuş?` başlıklı güncel haberlerin bulunduğu bölümden seçme metinleri latin alfabesine aktardık. Biz, toplam 1 17 güncel haberle rin bulunduğu bu kısmın 34 adetini çevirmeyi uygun bulduk. Cengiz ZERMAN

SUMMARY Post-graduate theses prepared in New Turkish Literature of Turkish Language and Literature Department in the presence of Cumhuriyet University Social Sciences Institute have been on magazines. We have intended to render some of the texts written in Ottoman Turkish language; besides we have had an intention to investigate the magazine called `Turkish Life` which has met with its readers fortnightly, and has been published thirteen mounth by Fazlı Necip between the first of May in 1341 (1925) and the fifteenth of May in 1926. Nevertheless as `Turkish Life` magazine has differentiated from the others from the point of view of form and content, it has required analytical content completely different from the others. Consequently we feel obliged to arrange the content in two ways: 1) We have examined subject content under the title of `Listing of Contents According to Alphabet Name`. 2) We have also studied the content of magazine under the title of Turkish Life to show in respect to volume. We have also examined the study of thesis in two sections: In the first section we have done general research and made appraisal on Turkish Life magazine. In the second section we have translated from written in Ottoman Turkish language into Latin characters under the title of selected texts from Turkish Life. In Turkish Life magazine there have been totally 776 articles. We have arranged these articles according to various subjects; furthermore we have rendered 64 of them, remaining true to their word into Latin characters. With Fazlı Necip's article entitled `Program` the only poem `Annemin Kabrinden Semaya Hitap` written by Mithat Cemal Kuntay and `Malumat Hazinesi` consisting of philosophic sayings belonging to famous individuals have constituted a beginning for our study. Then we have added to our translation the study and short biography entitled `Türk Tarihinin Büyük Şahsiyetleri` which has been guessed by us to be prepared by Fazlı Necip. We have translated a part of historical research articles entitled Tarihten Sayfalar `and `Rumeli'ni Neden Kaybettik?` into Latin characters, remaining true to their words. Translations in this part are the articles that include the first volume of magazine. There are pleasant expressions of all sizes. tiny comic anecdotes and crossword puzzles that contain the important part of the magazine's literary - humour part, in addition to this there are 84 anecdotes published under the title of `Milli Fıkralar` which we will take up mainly. In this section we have rendered eight nice and comic anecdotes as sample into Latin characters. At the end of our translations we have quoted selected texts from the part of the current news entitled `Son Günlerinde Neler Olmuş?` in Latin characters. We have found convenient to translate 34 of all 177 current news.