İslam kelamında `şey` kavramı

Abstract

V ÖZET Felsefî bir terim olan şey kavramının yalgın olarak genel kabul gören birinci anlamı; her ne kadar kesin olarak tanımlamamış olsa da, duyularla somut olarak algılanan ve parmakla işaret edilebilendir. Yine de bu algılamada o (şey), diğerlerinden farklıdır. Çoğulu olan eşya ise, dışarıda bulunan, basit ve sade varlıkları belirtir. Eşya aynı nesneleri ifade eden a 'yandan ayrılabilir, fakat şu kadar ki eşya, bizzat işaret ettiği şeyleri ifade eden anlamdır. Mutezile madunum bilinebilir olduğunu ve dolayısıyla da bir şey olduğunu kabul etmektedir. `Şey` üzerinde düşünme, aynı zamanda Tanrının ilâhî sıfatı olarak eşya hakkında var olan bilgisini de içerir. Daha da öte gidilerek `Tanrı eşyadan öncedir` ya da daha basit bir deyişle `O kadimdir`, `O hiçbir şey yokken vardı` denilebilir mi? Abbad b. Süleyman'ın takipçileri; `O kadimdir, fakat eşyadan önce değildir. Bundan da öte O eşyadan sonra ya da eşyalar arasında ilktir` diyorlar. Ibn Sina varlık kapasitesindeki varlığın (mümkün madum), şeye yani şey sözcüğünün mefhumuna dönüştüğünü, `Şifa` adlı eserinde ifade eder.

VI ABSTRACT The philosophical term shay' first of all has a generally accepted meaning; it designates that which is perceived concretely by the senses and at which a finger may be pointed, although it can not yet be positively defined. However, in this perception, it is distinct from another. In the plural, ashya' are objects given purely and simply as existing externally. They are to be distinguished from a'yân which signify the same objects, but in the sense that they are thought of in their individualised essence. The Mu'tazilîs reckon that the non-being is cognisable and that it is consequently a thing. ^ Reflection on the `thing` also involves, on the one hand, the cognisance which God has of creatures and on the other, the divine attributes. A further question is can it be said that God is `before things`, or should it simply be said that He is `before`, with nothing added? The disciples of ' Abbâd b. Sulaymân say that He is `before`, but not that He is `before things`, no more than He is after things or the first among things. Ibn Sina has in this sense assimilated the being in the capacity of the being to the thing, that is to the mafltOm of the word `thing`. The thing is therefore the being in terms of being, in other words the fundamental mafhttm without which there would be no thought; it is, consequently, the foundation of all thought. TC YÜKSEKÖ?RETİM &ÜRUL© DOKÜMANTASYON