Açık ocaklarda optimum ocak sınırını etkileyen başlıca faktörlerin bigisayar destekli incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada açık ocaklarda optimum ocak sınırını ve ona bağlı kabul edilen üretimplanını etkileyen başlıca faktörler, sınır ve üretim optimizasyon programları desteğiyleincelenmiştir. Bu faktörler; jeolojik yapıya bağlı üretim başlangıç koordinatları (cevherinekonomik açıdan zengin olduğu bölge, en fazla rezerv bulunan bölge kalitece en zengin bölge,yüzeye en yakın olduğu bölge), yıllık üretim miktarı ve sınır tenörüdür. Ayrıca stok sahasındazenginleştirme öncesi ulaşılacak olan stok seviyesi, tesisin günlük cevher işletme miktarı vekalitesi gibi parametrelerin optimum ocak sınırına etkileri simülatif bir yaklaşımlaincelenmiştir. 3 boyutlu blok model üzerinde denenmiş olan her parametrenin neticelerikaydedilip, sonuçlar kıyaslanarak, nihai ocak sınırına olan etkilerinin belirlenmesi veişletmenin değişik safhalarındaki stok durumunun bilgisayar ortamında gözlemlenmesi deamaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, hipotetik blok modelleri geliştirilerek, her parametre,güncellenen ve ara yüz tasarımı yeniden yapılan simülatif bir optimizasyon yazılımı ileirdelenmiştir.Ayrıca blok modelde; cevher kalitesi, yoğunluğu, yüzeye yakınlık ve ekonomikdurumunu kümülatif değerler halinde sayısal ve görsel olarak sunabilen bir matematik modelve yazılım geliştirilmiştir. Böylelikle, cevherin ekonomik olarak sahanın neresindeyoğunlaştığı, kalitesinin arttığı, yüzeye yakınlığı görülebilmekte ve buna göre optimizasyondenemeleri yapılabilmektedir.Anahtar Kelimeler: Bilgisayar destekli simülasyon, sınır tenörü, ocak sınır parametrelerioptimum ocak sınırı,.

In this study, the main factors affecting optimum limits and dependently productionplanning of open pit mines are examined by means of pit limit optimization and productionscheduling software. These factors are excavation starting point which is dependent ongeological structure (economically richest part of ore body, reserve intense part of ore body,quality rich part of are body and closer to surface part of ore body), annual production rate andcut-off grade. Besides, effect of stockpile accumulation amount before plant activity, daily oreproduction amount and ore quality desired by plant are also studied by a simulative approach.The results of each parameter are recorded after applications on three dimensional block model.All results are compared to find out their effect on optimum limits and monitor stockpiles? massflow at any time in computer medium. Regarding the aim, hypothetical there dimensionalmodels are utilized and a previously developed optimization software is upgraded and newinterfaces are developed.Additionally, a mathematical model and software are developed for numerical andgraphical cumulative of ore quality, amount, position to surface and economical structure whichare derived from three dimensional block model. This information assists in optimizationstudies to observe rich, high reserve and exposure parts of ore body.Key words: Optimum pit limits, cut-off grade, computer aided simulation, pit limitsparameters.