Emet Hisarcık Bor Tesisi ince gölet atıklarının flotasyonla kazanılması

Abstract

Bu çalısmada Eti Bor A.S. Emet Bor +sletmesi Hisarcık konsantratör tesisinde borzenginlestirmesi sonucu ortaya çıkan artık barajında depolanan, hem çevresel sorunlara, hem deekonomik kayıplara neden olan ince (-3 mm) artıkların zenginlestirilebilirligi arastırılmıstır.Bunun için ilk önce malzemenin kimyasal, fiziksel ve fizikokimyasal karakterizasyonçalısmaları yapılmıstır. Yapılan bu çalısmada artık barajından alınan temsili numunenin %27,64B2O3 içerikli oldugu aynı zamanda %0,6026 oranında As2O3 içerdigi tespit edilmistir.Mineralojik incelemeler sonucunda ise numunenin esas olarak kolemanit, montmorillonit vekalsit minerallerinden olustugu az olarak da, dolomit ve muskovit içerdigi belirlenmistir.Zenginlestirme çalısmalarında, flotasyon ile zenginlestirme yöntemi uygulanmıstır. Buamaçla özellikle kolemanit ve kil minerallerinin zeta potansiyel çalısmaları; pH, kil oranı,inorganik iyonlar, flotasyon reaktiflerine göre yapılmıstır. pH'ya göre yapılan zeta potansiyelçalısmalarında kolemanit pH=10,2'de sıfır yük noktasına sahipken kil, ölçüm yapılan bütün pHdegerlerinde negatif yüzey yükü göstermistir.Çesitli degerlikli iyonlarla yapılan ölçümlerde çok degerlikli iyonlar kolemanitin yüzeyyükünü pozitif yönde artırırken, kilde de pozitife dogru yaklastırdıgı tespit edilmistir. Flotasyonreaktifleri ise negatif yönde artırmıstır.Flotasyon deneyleri iki asamada gerçeklestirilmistir. +lk asamada arsenik flotasyonu,ikinci asamada da kolemanit flotasyonu yapılmıstır. Tane boyutuna göre yapılan flotasyonçalısmalarında serbestlesme boyutunun -150 ?m olması ve slamın olumsuz etkisi nedeniyle -38?m'nin atılmasıyla flotasyon boyutu -150+38 ?m olarak saptanmıstır. Böylece optimumkosullarda yapılan kolemanit deneyleri sonucunda %46,28 B2O3 tenörlü konsantre %98,42verim ile elde edilmistir. Artık tenörü ise %1,38 B2O3'dirAnahtar Kelimeler : Flotasyon, Hisarcık Bor Tesisi, Kolemanit.

In this study, the possibility to beneficiate fine tailings of Emet Hisarcık Boron Plant,which cause both environmental problem and economic losses, is examined.Therefore, first ofall chemical, physical and physico-chemical characterization studies of the material have beenperformed. It has been determined that the representative sample taken from the waste dam has27,64% B2O3 and 0,6026% As2O3. As a result of the mineralogical examinations, it has beendetermined that the sample mainly consisted of colemanite, montmorillonite and calciteminerals. Also sample contains small amounts of dolamite and muscovite.In the benefication study, flotation has been applied. Therefore, first the zeta potentialstudies of colemanite and clay minerals have been performed in accordance with pH, clay ratio,inorganic ions, flotation reactives and dispersants. In the zeta potential studies performed inaccordance with pH, it has been seen that clay has negative surface charge for all pH valueswhile colemanite has point of zero charge at pH:10,2In the measurements performed with different ions having various valences, it has beendetermined that multi-valence ions increase the surface charge of colemanite to positivedirection and clay surface approaches to positive degree. The flotation reactives have changed tocolemanite surface to negative.Flotation tests have been performed in two stages. In the first two stages, arsenicminerals and colemanite flotations have been performed, respectively. According to particle sizeanalyse, the liberation size was found as -150 8m and size of -38 8m discharged as a slime.Therefore; suitable size group for flotation was obtained as -150 +38 8m. As the result of thecolemanite flotation performed under optimum conditions, the recovery for the concentratehaving 46,28% B2O3 has been obtained as 98,42%. Tailing grade is 1,38% B2O3.Keywords : Flotation, Hisarcık Boron Plant, Colemanite.