Sanayileşme sürecinde kapaklı kasabasında (Tekirdağ) toplumsal değişme

Abstract

ÖZET Bu çalışmada Kapaklı Kasabası sanayileşme ve toplumsal değişme ilişkisi içinde incelenmiştir. Kasaba kısa dönemli toplumsal değişmelerin gözlemlenip saptanabilmesi amacı ile izlenme çerçevesinde yeniden incelenmiştir. Araştırmanın kuramsal bölümünde konu ile ilgili olan kavramlardan köy, kent, kasaba, göç, sanayileşme, toplumsal yapı, toplumsal değişme, uluslaşma ile ilgili bilgi verilmiştir. Araştırmada % 15 örneklem alınmış ve 573 aile reisine anket uygulanmıştır. Bilimsel araştırmalarda kullanıla gelen diğer tekniklerle elde edilen bilgilerle birlikte yapılan değerlendirmeden sonra araştırma sonuçlanmıştır. Araştırma sonucunda nüfus yapısı itibarı ile Kapaklı'nın endüstriyel çalışma çağında genç, dinamik, dışa açık bir nüfusa sahip olduğu görülmüştür. Ekonomik toplumsal yaşam, tarımsal üretim biçiminin yerleşim birimi olan köyden tümü ile farklı bir nicelik ve niteliğe dönüşmüştür. Ailenin yapısı ve ilişkiler kentsel nitelikler doğrultusunda hızlı bir değişim geçirmiş, geçirmektedir. Aile küçülmüş; çekirdek aileye dönüşmüş, ilişkiler demokratikleşmiştir. Kitle iletişim araçlarından yararlanma ve etkilenme düzeyi yüksektir. Eğitimden beklenti ve yararlanma düzeyi yüksektir. Küreselleşme gelişmesi çerçevesinde olduğuna inanılan bir biçimde toplumsal sorunlar karşısında kayıtsızlık; depolitizasyon, örgütsüzlük gözlemlenmiştir Aynı etmen nedeni ile dinsel tutumlar güçlenmiştir. Yine aynı etmenin etkisi ile hemşehrilik dayanışma ve tutumu güçlenmiştir. Laikleşme, uluslaşma süreci açısından ele alınıp değerlendirilmesi gereken bu iki duruma vurgu yapılmak istenmiştir. vm

SUMMARY In this work, a Turkish town called Kapaklı in the region of Marmara is widely examined in terms of the relationship between industrialisation and social change. A similar research was carried out a couple of years ago. The present research enables me to reevaluate 'short term social change' in the town. In the conceptual framework of the work are presented some of the fundamental concepts relating to the research subject such as village, town, city, migration, industrialisation, social structure, social change and the process of being a nation. The sample group of the research is made of 573 the chief members of the family and they are all asked to fill in a standard questionnaire. In addition, some of the techniques such as observation, interview etc. are also used. It is observed that Kapaklı has a young, dynamic population. Economical structure of town is also shifted since the time when the first research was carried out. The family structure and domestic relation are also changed in the line of rapid urbanisation. The size of the family is shrunk, turning out to be a nuclear family and the relation within family became much more democratical. The level of benefiting from mass media is higher than ever before and majority of the people is more open to their effects. The level of schooling and the expectations from educational system is also escalated. Consequently, two points are especially emphasised and discussed with regard to the process of secularisation and being a nation; l)reIigious attitude among the respondents in the sample group is much more powerful than before. 2) The sense of coming from the same village or town (hemşehrilik) and supporting each other also goes up than before. IX