Sivas şer`iyye sicileri`nde ceza davaları (M.1792-1799 yılları arası)

Abstract

ÖZET Şer'iyye Sicilleri genelde hukuk tarihi, özelde İslâm hukuk tarihi içerisinde önemli bir yer tutmaktadır. Diğer taraftan bu belgeler toplumların sosyal, ekonomik, siyasi, dini ve ahlaki yönleri hakkında da bilgiler sunmaktadır. Araştırma, Sivas Şer'iyye Sicilleri'nin M. 1792-1799 yıllan arasım kapsamaktadır ve bu dönem içerisinde Sivas şehrinde görülen ceza davalarım konu almaktadır. Böylelikle, araştırma hem şer'iyye sicilleri hem de Osmanlı ceza hukuku ile ilgili bilgiler içermektedir. Araştırma, bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, şer'iyye sicilleri ve Osmanlı ceza hukukuna dair genel bilgileri ihtiva etmektedir. Bu bölümde, şer'iyye sicillerinin tanımı, sicillerde yer alan belge çeşitleri, Osmanlı ceza hukukunda suç sayılan fiiller ve bu fiillere verilecek olan cezalar vb. konular yer almaktadır. İkinci bölüm, Sivas Şer'iyye Sicilleri'nde yer alan ceza davalarına ayrılmıştır. Bölüm, M. 1792-1799 yıllan arasındaki mahkeme kayıtlarından seçilen sekiz adet belgenin incelenmesinden oluşmaktadır. Belgelerin incelenmesine geçmeden önce Sivas Şer'iyye Sicilleri'nde ( M. 1792-1799 ) yer alan belgelerle ilgili genel bilgiler verilmiştir. Belgeler konularına göre tasnif edilerek sicillerde hangi konuya ait kaç adet belge olduğu belirtilmiştir. Bu kısa açıklamanın ardından ceza davalarına geçilmiştir. Tespit edilen belgeler, adam öldürme, müessir fiil, cenin aleyhine işlenen suçlar, tıbbi müdahaleden doğabilecek zararlar, yol kesme, tezvir, suça teşvik, sövme ve iftira konularını işlemektedir. Her belge, belgenin günümüz alfabesiyle yazılışı, sadeleştirilmesi, temel öğeleri ve incelemesi şeklinde dört başlık altında incelenmiştir. Bu bilgilerden sonra sicillerde yer alan diğer kayıtlara örnekler ve bölüm ile ilgili değerlendirme yer almaktadır.

n ABSTRACT Ser'iyye Sicils (the registers of the law courts of the Ottoman Empire) have an important place in the history of law in general and history of the Islamic law in particular. In addition, these documents give information about the social, economical, political, religious and ethical aspects of communities. This research comprises Ser'iyye Sicils of Sivas between 1792-1799 (A.D) and deals with criminal trials in Sivas during that period. Thus, the research contains data that related with not only about Ser'iyye Sicils but also Criminal Law of the Ottoman Empire. The research has two chapters. First chapter comprises general information about Ser'iyye Sicils and the Criminal Law of the Ottoman Empire. In this chapter, there are some topics such as definition of Ser'iyye Sicils, kinds of documents in these Sicils, acts that were seen as a crime in the Criminal Law of the Ottoman, and punishments for these acts etc. Second chapter deals with criminal lawsuits in the Ser'iyye Sicils of Sivas. This chapter consists of studying the eight documents that were chosen from the records of courts between 1792-1799. Before studying the documents, general information about the documents in the Ser'iyye Sicils of Sivas (1792-1799) was given. The documents are classified and pointed out the number of documents that exist about any subject. After a short explanation, the examination of criminal research was dealt with. These documents handle murder, wounding acts, crimes against foetus, damages caused by a medical operation, robbery, fraud instigation to crime, abuse and slander. Every document was studied under four headlines as the writing of each document in today's alphabet, their simplification, their essential components and their examination. After this information, examples of the other records in Sicils and final results and considerations related to each headline were taken up.