Örenköy (Kütahya) yöresi volkaniklerinin mineralojisi, petrografisi ve jeokimyası

Abstract

Ege Bölgesi'nde volkanik faaliyetler oldukça yaygın olarak gözlenebilmektedir. Bölgede gözlenen bu volkanik faaliyetlerin bir kısmı, Ege Bölgesi'nin Marmara ve İç Anadolu bölgeleri ile kesiştiği yerde bulunan Kütahya'da gözlenmekte olup, Kütahya-Örenköy civarında yüzeyleyen andezit ve bazaltik andezit bileşimli volkanitler bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Çalışma sahasında; Paleozoyik, Mesozoyik ve Senozoyik döneme ait kayaçlar yüzeylemektedir. Stratigrafik olarak altta taban metamorfikleri ile bunun üzerinde tektonik dokanakla gelmiş ofiyolitik kayaçlar, bunların üzerinde volkanik kayaç yayılımı ve en üstte gölsel ortama ait karbonatlı çökeller gözlenmektedir.Petrografik açıdan detaylı olarak incelenen volkanitler; çoğunlukla grimsi ve siyah renklerde andezit ve bazaltik andezitler olarak gözlenmektedir. Kayaçlar; mikrolitik doku göstermektedir. Bu kayaçlardan alınan örneklerin mineralojik ve petrografik incelemeleri yapılması amacıyla 12 adet ince kesiti yaptırılmıştır. Kesitlerin alttan aydınlatmalı polarizan mikroskop altında yapılan incelemelerinde; fenokristal ve mikrolitler halinde plajiyoklaslar, fenokristaller halinde olivin, klinopiroksen minerali olan ojit ve opak minerallerin kayacın bileşimini oluşturan başlıca mineraller olduğu tespit edilmiştir. Bu kesitlerde plajiyoklas minerallerinde zonlanma ve elek dokusuna rastlanmıştır. Bu özellikler kayaçların gelişiminde dengesiz bir kristallenme koşulunu işaret etmektedir. İnce kesitler arasından TS-5, TS-8, TS-9 ve TS-11 örnek numaralı kesitler seçilerek üzerlerinde minerallerin konumu işaretlenmiş ve bu konumlardan mikroprob ölçümleri alınmıştır. Bu ölçümlerin sonuçlarından yola çıkarak plajiyoklas, piroksen, olivin ve opak minerallerin bileşimlerini ortaya koymak amacıyla diyagramlar çizilmiştir. Volkanitlerin ana oksit, iz element ve nadir element analizleri yapılmış ve bunların sonuçları ile jeokimyasal yorumlamalara gidilmiş ve volkanitlerin kimyasal olarak adlandırılması ve kökensel yorumlamaları yapılmıştır.

A widespread volcanic activity can be traced in entire of Aegean region. Some of these volcanic activities observed in Kütahya which located on intersection of Aegean, Marmara and Central Anatolia regions. The focus of this study is andesite and basaltic andesite observed in around of Örenköy.The rocks belongs to Paleozoic, Mesozoic and Cenozoic ages outcrops in the study area. Stratigraphically, located on the basement floor metamorphic rocks and above of that can be observed ophiolitic rocks and volcanic spread and in te top carbonate deposits of the lacustrine environment can be observed in the upper part of these stratigraphic sequence.Volcanics was examined in detail in terms of petrographic, andesites and basaltic andesites are seen mostly greyish and black. Rocks show microlitic porphyritic texture. For the purpose of mineralogical and petrographic studies, was made 12 units of thin sections. In the examination under the microscope was determined plagioclase as phenocrysts and microlites, as phenocrysts olivine, as the mineral pyroxene augite and Fe-Ti minerals that opaque minerals. These minerals are the rock composition. In plagioclase minerals it has been found in this section zoning and sieve texture. These features indicate an unstable condition in the development of rock crystallization. Thin sections of the TS-5, TS-8, TS-9 and TS-11 sample numbered sections marked on them by selecting the location of minerals and microprobe measurements were taken from these locations. Based on the results of these measurements, diagrams were drawn to reveal the composition of plagioclase, pyroxene, olivine and opaque minerals. The major, minor and trace elements analyzes of volcanics conducted and these analysis results was used for named of these volcanic rocks and geochemical interpretations.