Avrupa Birliği ülkelerinde ve Türkiye`de enerji ekonomisi: Karşılaştırmalı bir analiz

Abstract

Bu çalışma ile AB ve Türkiye'nin enerji sektörlerinin ekonomi-politik açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda öncelikle enerji arz güvenliği, nükleer enerji, yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve enerji tüketimi ve çevresel konular başlıklarında AB ve Türkiye'nin enerji politikaları incelenmiş olup; ardından enerji kaynakları rezervleri, enerji tüketimi, enerji üretimi, enerji ticareti, enerji fiyatları ve emisyon verileri kullanılarak 28 AB ülkesi ve Türkiye'nin enerji göstergeleri açısından mevcut durumları ortaya konulmuştur. Son olarak, 2005, 2010 ve 2013 yılları için petrol ve doğal gaz ithalatı özelinde enerji bağımlılığı, Herfhindahl-Hirschman ve Shannon-Weiner-Neumann endeksleri verileri yardımıyla ilgili ülkelerin enerji arz güvenlikleri ve bu endeksler kullanılarak petrol, doğal gaz ve enerji kırılganlıkları hesaplanarak karşılaştırmalı bir analiz yapılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre, analiz yapılan ülkelerin neredeyse tamamı petrol ve doğal gaz ithalatında büyük oranda dışa bağımlıdırlar. Ayrıca, doğal gaz ithalatı petrol ithalatına kıyasla daha fazla enerji arz güvenliği riski içermektedir. Türkiye, AB ülkeleriyle karşılaştırıldığında çeşitli ölçüler açısından düşük ve yüksek risk içermekle beraber, genel itibariyle orta düzey risk taşıyan ülkeler arasında değerlendirilebilir.

This study aimed to evaluate the political economy aspects of the EU and Turkey's energy sectors. In this context primarily, the EU and Turkey's energy policies are examined in titles of energy security, nuclear energy, renewable energy, energy efficiency and energy consumption and environmental issues. After, 28 EU countries and Turkey's current situation in terms of energy indicator have been demonstrated with using reserves of energy resources, energy consumption, energy production, energy trading, energy prices and emissions data. Finally, taking into account oil and natural gas imports, energy supply securities were calculated with the help of energy dependence, Herfhindahl-Hirschman and Shannon-Wiener-Neumann indexes and oil, natural gas and energy vulnerabilities were calculated with the using the mentioned indexes. So, it has been done comparative analysis for the relevant countries on the basis of the years 2005, 2010 and 2013. According to the results, almost all of the analyzed countries are largely dependent on foreign oil and natural gas imports. Also, natural gas imports involves more energy supply security risk in comparion with oil imports. Although include low and high risk for a variety of measures compared with EU countries, Turkey can be considered among medium risk countries in general.